Voorkom dreigende impasse in de energie- en industrietransitie
Vertegenwoordiging energiewaardeketen stuurt brandbrief aan fractievoorzitters
In een brief aan de fractievoorzitters in de Tweede Kamer roept een brede coalitie van partijen die de gehele waardeketen van de energiesector vertegenwoordigt, waaronder VEMW, op om in de Rijksbegroting 2026 concrete maatregelen op te nemen die bijdragen aan een toekomstbestendig energiesysteem en een concurrerend vestigingsklimaat voor de industrie. Hoewel Nederland vooroploopt in verduurzaming, dreigt de energietransitie nu ernstige vertraging op te lopen. Om dit te doorbreken, zijn maatregelen nodig die de uitrol van wind-op-zee veiligstellen én zorgen voor betaalbare elektriciteit voor de energie-intensieve industrie.
Noodzaak tot actie
Ondanks dat de Nederlandse industrie volop werkt aan verduurzaming, en inmiddels 50% van de elektriciteit duurzaam en op eigen bodem wordt opgewekt, dreigt de energietransitie te stagneren. Wind-op-zee-projecten komen vast te zitten door hoge kosten en toenemende onzekerheden, terwijl de industrie kampt met oneigenlijke concurrentie uit buurlanden die wél gerichte steunmaatregelen nemen. Nu het kabinet demissionair is, bestaat het risico dat belangrijke besluiten pas na de formatie worden genomen. Die vertraging kan desastreus uitpakken voor zowel de hernieuwbare energieproductie als de industriële verduurzaming. Om die reden hebben TenneT, Netbeheer Nederland, VNO-NCW, Energie-Nederland, NedZero en VEMW – vertegenwoordigers van producenten, netbeheerders en afnemers - de krachten gebundeld om de urgentie onder de aandacht te brengen.
Voorgestelde maatregelen
In de brief worden diverse maatregelen voorgesteld. Om de concurrentiekracht van de Nederlandse industrie te behouden én de energietransitie te versnellen, is het nodig de elektriciteitskosten voor energie-intensieve bedrijven structureel te verlagen. Dat kan via gerichte steunmaatregelen, zoals tariefkortingen of prijsplafonds, vergelijkbaar met het beleid in buurlanden. De onlangs gepubliceerde Europese staatssteunkaders bieden hiervoor expliciet ruimte: lidstaten mogen industrieën tegemoetkomen bij hoge elektriciteitskosten.
Daarnaast wordt gepleit voor investeringen in het net op zee via CAPEX-subsidies of een amortisatiefonds. Deze maatregelen verlagen de nettarieven direct en verbeteren de businesscase voor elektrificatie.
Voor de verdere uitrol van wind-op-zee vraagt de coalitie om vasthouden aan de geplande 21 GW voor 2030 en daarna een ambitieus en realistisch tempo te kiezen. Windparken moeten worden aangesloten op reeds gecontracteerde netinfrastructuur om kapitaalverliezen te voorkomen. Tegelijkertijd is tijdelijke ondersteuning nodig voor nieuwe projecten, bijvoorbeeld via een aangepaste SDE++-regeling tot 2027, als tussenstap richting het geplande systeem van Contracts for Difference.
Voorkom impasse
Hans Grünfeld, algemeen directeur van VEMW: "Op dit moment dreigen de energie- en industrietransitie in een impasse te belanden. Elektrificatie is voor industrie door hoge kosten en onzekerheid over infrastructuur bijna onmogelijk geworden, terwijl ontwikkelaars van hernieuwbare elektriciteit zekerheid nodig hebben over afname. Als het gelijk speelveld niet wordt hersteld, dreigt de industriële productie en daarmee ook de stroomvraag, die voor de energiesector cruciaal is om investeringen te kunnen doen, onzeker te worden. Om het tij te keren zijn maatregelen over de hele keten cruciaal. De oproep aan de fractievoorzitters is helder: zonder snelle actie in de begroting voor 2026 komt zowel de verduurzaming als het investeringsklimaat in gevaar. Wacht niet tot de formatie!”
De gezamenlijke brief is te vinden in onze Kennisbank.