Forse tariefstijgingen TenneT en RNBs door kosten voor energie&vermogen en kapitaal
Grootverbruikers van elektriciteit worden in 2023 wederom geconfronteerd met forse tariefstijgingen voor het gebruik van de elektriciteitsnetten. Landelijk netbeheerder TenneT verhoogt de tarieven met 51 - 84 procent, regionale netbeheerders met 30 - 53 procent. Belangrijkste redenen zijn de hoge energieprijzen voor de inkoop van energie en vermogen en het reeds in rekening brengen van kapitaalslasten voor grote investeringen in de uitbreiding van netten voor de energietransitie. Dat blijkt uit de door toezichthouder ACM goedgekeurde tariefvoorstellen van de netbeheerders voor 2023.
Tariefstijgingen
Voor grote bedrijven die zijn aangesloten op het hoogspanningsnet (HS-net) van TenneT stijgen de transportkosten met ongeveer de helft (51 procent). Grootverbruikers met een directe aansluiting op het landelijke extra-hoogspanningsnet (EHS-net) van TenneT moeten in 2023 gemiddeld 84 procent (!) meer betalen. Het grootste deel van de stijging (40 resp. 71 procentpunt) wordt verklaard door de hogere energieprijzen voor energie en vermogen (E&V) om de integriteit van de netten te borgen. De meeste E&V-kosten worden op het EHS netvlak gemaakt. MKB-bedrijven die vaak een grootverbruikersaansluiting op het regionale net hebben betalen in 2023 circa 30 tot 53 procent meer voor het transport van elektriciteit en circa 15 tot 35 procent meer voor het transport van gas, afhankelijk van de netbeheerder. In juli 2022 heeft de ACM aangekondigd dat regionale netbeheerders in 2023 alvast een voorschot ontvangen voor de hoge kosten die zij moeten maken voor netverliezen.
Toezichthouder ACM stelt ook de maximumtarieven vast die netbeheerders in rekening mogen brengen voor de energiemeter. Deze meettarieven worden alleen gecorrigeerd voor inflatie.
Energietransitie
Door elektrificatie van de industrie (e-boilers, warmtepompen), de gebouwde omgeving (warmtepompen) en de transportsector (laadpalen), in combinatie met de snel toenemende opwek van hernieuwbare energie moet steeds meer elektriciteit getransporteerd worden. Netbeheerders moeten grote investeringen doen in de verzwaring van de netten. De kapitaalslasten nemen hierdoor nu al toe, onder meer om netbeheerders voldoende financiële ruimte te bieden voor alle noodzakelijke investeringen. ACM heeft hiervoor in 2021 de methodiek voor het vaststellen van tarieven aangepast. Regionale netbeheerders mogen een deel van de kosten als voorschot al eerder verwerken in hun tarieven en ook TenneT wordt voor een groot gedeelte gecompenseerd voor de hoge energieprijzen. De ACM zorgt bij het vaststellen van de tarieven altijd voor een balans tussen betaalbaarheid, leveringszekerheid en duurzaamheid.
Geen verrassing
TenneT heeft in mei 2022 de grote tariefstijgingen al aangekondigd, óók voor 2023. In 2022 zijn nog veilinggelden (116 miljoen euro) ingezet om de kostenstijging te dempen. De ontwikkelingen voor de tarieven in 2024 en verder zijn nog onzeker. Uiteindelijk zijn de kosten van TenneT voor eindgebruikers een beperkt gedeelte van de totale elektriciteitskosten, die naast netkosten bestaan uit inkoop van de commodity, belastingen en heffingen.
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: "de enorme tariefstijgingen voor het transport van met name elektriciteit komen niet onverwacht en zijn grotendeels verklaarbaar, maar zijn wel bijzonder ongelukkig in dit tijdsgewricht van geopolitieke spanningen, de energiecrisis, en de corona-nasleep. Niet alleen nemen de kosten voor de industrie en andere stroomverbruikers hierdoor nog meer en onmiddellijk toe, maar datzelfde geldt voor de verdere kostenontwikkelingen in de toekomst. Dit is slecht nieuws voor bedrijven die willen elektrificeren en een verslechtering van het vestigings- en investeringsklimaat. Wij roepen met klem de overheid en de toezichthouder op om alles in het werk te stellen om te voorkomen dat de netwerkkosten onbeheersbaar worden."
Leden van VEMW kunnen in de Kennisbank een overzicht vinden van de tarieven 2023 van de netbeheerders, aslmede een overzicht van de tariefontwikkelingen in de laatste vijf jaar.