De Nederlandse drinkwaterbedrijven hebben belangrijke stappen gezet in het verbeteren van de transparantie van de drinkwatertarieven. Dat concludeert de Autoriteit Consument en Markt (ACM) op basis van onderzoek naar de tarieven van 2018. In het verleden hadden de drinkwaterbedrijven nog grote moeite om te voldoen aan de Drinkwaterwet die stelt dat drinkwatertarieven op transparante wijze tot stand moeten komen. In 2016 was de belangrijkste bevinding dat er ondanks de introductie van een kostprijsmodel onvoldoende sprake was van transparantie. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) stelde de drinkwaterbedrijven daarop een aanwijzing in het vooruitzicht als ze bij de totstandkoming van de drinkwatertarieven over 2018 niet zouden voldoen aan de wettelijke bepalingen.
In de Drinkwaterwet staat dat drinkwatertarieven op transparante wijze tot stand dienen te komen, non-discriminatoir moeten zijn en de relevante kosten voor drinkwatertaken moeten dekken. De ACM toetst in opdracht van de ILT of drinkwaterbedrijven zich hieraan houden. Het recente onderzoek laat zien dat drinkwaterbedrijven meer inzicht verstrekken in de kostenscheiding van drinkwater- en niet-drinkwatertaken. Ook de relatie tussen kosten en drinkwatertarieven is volgens ACM duidelijk verbeterd. De drinkwaterbedrijven kennen volgens ACM elk op onderdelen nog wel verbeterpunten. Deze zijn in de individuele bedrijfsrapportages benoemd.
Transparantie is van belang voor de gebonden consumenten omdat zij beschermd moeten worden tegen de monopoliepositie van drinkwaterbedrijven. Dat betekent bijvoorbeeld dat de drinkwatertarieven enkel de kosten voor de productie en levering van drinkwater mogen dekken en niet die van niet-drinkwateractiviteiten. Kruissubsidiëring tussen drinkwatertaken en niet-drinkwateractiviteiten is niet geoorloofd. Verder is het belangrijk dat drinkwaterbedrijven zo efficiënt mogelijk werken, wat moet leiden tot zo laag mogelijke tarieven voor consumenten. Het is voor de consumenten van de drinkwaterbedrijven positief dat drinkwaterbedrijven ten opzichte van eerdere jaren stappen hebben gezet in de transparantie van de kosten van drinkwater.