Terug naar nieuws

Kabinet stelt Nationaal plan energiesysteem vast

VEMW: kritische factor succesvolle realisatie is actieve betrokkenheid zakelijke gebruikers

Elektriciteit Gassen Waterstof Beleid en toezicht, Netwerken, Levering6 december 2023Jacques van de Worp

NPE definitief De energietransitie richt zich op een duurzame energievoorziening voor de toekomst, die tevens betaalbaar en betrouwbaar moet zijn. Om duidelijkheid te geven over hoe we daar komen maakt het kabinet nu richtinggevende keuzes. In juli heeft minister Jetten (Klimaat en Energie) het concept Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) gepresenteerd. De ministerraad heeft nu ingestemd met het definitieve Nationaal Plan Energiesysteem (NPE). Dé kritische factor voor een succesvolle realisatie is volgens VEMW een actieve betrokkenheid van de zakelijke energiegebruikers.

Inspraak VEMW

Het concept-NPE vormde de basis voor de gesprekken die de afgelopen maanden zijn gevoerd met medeoverheden, sectoren, bedrijven, representatieve organisaties en burgers. Met een digitaal loket voor reacties, sessies met sectoren, en gesprekken in het land met medeoverheden, energiecoöperaties, netbeheerders en vertegenwoordigers van bedrijventerreinen. De feedback van al die gesprekken is verwerkt in het definitieve plan.

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “ook VEMW is betrokken bij de totstandkoming van het NPE. Voor de zakelijke energiegebruikers in de industrie, de mobiliteit en de utiliteitsbouw is het belangrijk dat er nu een lange termijn perspectief ligt. Met de noodzakelijke regie en sturing op het gebied van energieaanbod en -infrastructuur, ruimte, verdeling en besparing. En dat behoeft verdere  uitwerking om concrete perspectieven te bieden voor een onderneming in zijn regio. Het kabinet zet in op actieve betrokkenheid van stakeholders. Op dit moment is nog onduidelijk hoe hieraan invulling wordt gegeven.”

Belangrijkste aanpassingen

Het NPE beoogt in kaart te brengen hoe een duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem er in 2050 uitziet en wat er nodig is om daar te komen. Het gewenste eindbeeld wordt vervolgens teruggebracht naar stappen die we tot 2030 en 2040 kunnen zetten om dat doeltreffend en doelmatig te kunnen realiseren.

Belangrijke feedback uit gesprekken en schriftelijke bijdragen is de doeltreffendheid en doelmatigheid, bijvoorbeeld als het gaat om een ‘maximaal aanbod van energie en infrastructuur’. In het definitieve NPE is opgehelderd dat een zo groot mogelijk energiesysteem niet het doel kan en mag zijn, maar dat gelet op de verwachte grote toename van de vraag naar bijvoorbeeld groene stroom, maximaal ingezet wordt op uitbreiding van de productie in Nederland.

VEMW is blij met de erkenning dat een betrouwbare, betaalbare en duurzame energievoorziening gebaat is bij de inzet van een zo breed mogelijke mix van productiemiddelen en dat ook kernenergie onderdeel uitmaakt van die mix. Over de wijze waarop dit gebeurt, vooral basislastvermogen, bestaat bij VEMW twijfel. Het verdient aanbeveling om ook andere configuraties, bijvoorbeeld kleine modulaire eenheden geïntegreerd in industriële clusters als mogelijkheid te betrekken. Hiermee ontstaat meer flexibiliteit en dat is de crux waar het in de toekomstige duurzame energievoorziening om draait.

Een andere uitwerking in het definitieve NPE is de rol van blauwe waterstof (waterstof uit fossiele brandstoffen in combinatie met CCS). Die blauwe waterstof is nodig om de markt voor groene waterstof te ontwikkelen. 

De energietransitie is niet alleen een technische verandering, maar ook een maatschappelijke verandering. Rechtvaardigheid, betaalbaarheid en participatie zijn cruciaal om te komen tot een succesvol klimaatneutraal energiesysteem. Dat kwam in alle gesprekken terug en heeft daarom een grotere plek gekregen in het NPE.

Vervolg

Het NPE wordt in ieder geval vijfjaarlijks herzien om grote relevante ontwikkelingen mee te kunnen nemen. Dat is nodig om het programma duidelijkheid te geven en betrouwbaar te zijn voor bedrijven die complexe en grote investeringen moeten doen. Het kabinet geeft aan jaarlijks het gesprek aan te gaan met alle partners in de energietransitie. De volgende stap is het vertalen van het plan naar aanvullend beleid vanuit de overheid. Die beleidsagenda is aan een volgend kabinet.

Bron: ministerie van EZK

Bezoek de Kennisbank voor meer informatie over het Nationaal plan energie