Terug naar nieuws

Koelwaterbeleid zet industrie- en energiesector klem

Kabinet wil koelwaterlozingen op grote rivieren begrenzen..

Koelwater Lozing en onttrekking Oppervlaktewater 5 december 2022Roy Tummers

Het kabinet wil koelwaterlozingen op grote rivieren begrenzen. Daarbij wordt uitgegaan van een maximumtemperatuur in het ontvangende water van 25°C. Dit is aanzienlijk lager dan de maximumtemperatuur waar nu van uit wordt gegaan (28°C). Deze maatregel kan grote gevolgen hebben voor de Nederlandse industrie- en energiesector waar veel koelwater wordt gebruikt. De kans is namelijk aanwezig dat bedrijven in droge perioden, zoals de afgelopen zomer, met regelmaat gedeeltelijk of geheel moeten worden stilgelegd.

Negatieve invloed op waterkwaliteit

Door de combinatie van klimaatverandering en koelwaterlozingen stroomopwaarts neemt de temperatuur van de grote rivieren toe. Deze hoge temperaturen kunnen een negatieve invloed hebben op de waterkwaliteit. In de Europese Kaderrichtlijn Water (E-KRW) is een doeltemperatuur opgenomen van 25°C voor het ontvangende water, om de ecologie te beschermen. Het kabinet is nu voornemens om in 2023 de beoordelingssystematiek voor warmtelozingen aan te passen. Daarbij wordt toegewerkt naar een maximumtemperatuur in het ontvangende water van 25°C. Dit is onderdeel van een omvangrijk pakket aan maatregelen van het Kabinet die ertoe moeten leiden dat water en bodem sturend worden voor de ruimtelijke planvorming. Deze zijn opgenomen in een brief die recent naar de Tweede Kamer is gestuurd.

Lozingsruimte is al beperkt

Voor energiebedrijven en industriële bedrijven is het gebruik van oppervlaktewater voor koeldoeleinden essentieel. Toegang tot oppervlaktewater en voldoende mogelijkheden om restwarmte te lozen zijn van groot belang voor de continuïteit van deze bedrijven. Door het aanpassen van de temperatuurnorm neemt de ruimte om warmte te lozen af. Deze is de laatste jaren al kleiner geworden door de effecten van klimaatverandering. De gemiddelde watertemperatuur van de grote rivieren is met bijna drie graden toegenomen in de afgelopen honderd jaar. Ook het aantal dagen met een temperatuur boven de 20°C neemt sterk toe, van ongeveer 25 in 1910 naar bijna 85 dagen nu (bron: RWS). Ook komt nu de temperatuur al zeer regelmatig boven de 25°C waardoor bedrijven heden ten dage al kampen met beperkingen van de lozingsruimte.

Speelruimte om droge zomer door te komen verdwijnt

De maatregel van het kabinet leidt er volgens VEMW en Energie-Nederland toe dat de industriële productie en de stroomvoorziening in gevaar kunnen komen. Als bedrijven hun restwarmte niet meer kunnen lozen, zal de productie gedeeltelijk of geheel moeten worden stilgelegd. Door het verlagen van de temperatuurnorm verdwijnt volgens VEMW en Energie-Nederland de speelruimte om een droge zomer door te komen. VEMW en Energie-Nederland willen daarom zo snel mogelijk met het Ministerie van I&W in overleg om te bezien hoe kan worden voorkomen dat er grote problemen ontstaan. Ook willen VEMW en Energie-Nederland kijken of er kan worden geleerd van oplossingen die andere landen kiezen. Zo hanteert Duitsland een temperatuurnorm voor de zomer en een aangepaste norm voor de winter.