In de eerste helft van 2022 stegen de gemiddelde elektriciteitsprijzen van consumenten in de EU sterk t.o.v. dezelfde periode in 2021, van 220 tot 253 euro per MWh. Ook de gemiddelde gasprijzen stegen ten opzichte van dezelfde periode in 2021 van 64 tot 86 euro per MWh. De verschillen per lidstaat zijn erg groot. Nederland hoort bij de EU-landen waar de gasprijs in de eerste helft van dit jaar het hoogst was. Dat meldt Eurostat, het Europese statistiekbureau.
Prijsverschillen
Vergeleken met een jaar geleden is het gewicht van belastingen en heffingen in de uiteindelijke elektriciteits- (-15,5 procent) en gasrekeningen (-8,6 procent) die in de eerste helft van 2022 aan consumenten in de EU in rekening worden gebracht, aanzienlijk gedaald doordat de lidstaten overheidstoelagen en -subsidies hebben ingevoerd om hoge energiekosten te beperken.
De prijzen voor elektriciteit stegen in alle lidstaten, met Tsjechië, Letland en Denemarken als uitschieters (rond de 60 procent). Dalingen in Nederland (-54 procent tot 59 euro/MWh), Slovenië en Polen hielden verband met overheidssubsidies en -toeslagen.
Tussen de eerste helft van 2021 en de eerste helft van 2022 stegen de gasprijzen in 23 van de 24 EU-lidstaten waarvoor gegevens beschikbaar zijn. De gasprijzen stegen het meest in Estland (+154%), Litouwen (+110%) en Bulgarije (+108%), voornamelijk gedreven door de energiekosten. In Nederland was de stijging voor consumenten zo’n 34 procent (129 euro/MWh). De spotprijs voor gas op de groothandelsmarkt is inmiddels gedaald van een piek van 376 euro (26 augustus) tot minder dan 50 euro/MWh eind oktober.
Ongelijk speelveld
De cijfers van consumentenprijzen per lidstaat laten zien dat er géén sprake is van een gelijk speelveld in de Europese Unie. Dit ondanks een vergaande marktharmonisatie op de groothandelsmarkten, die onder meer door instrumenten als marktkoppeling tot stand is gekomen. De ongelijkheid wordt in belangrijke mate veroorzaakt door een verscheidenheid aan belastingen, heffingen, subsidies en compensaties in de verschillende EU lidstaten. Voor bedrijven, die óók geconfronteerd worden met een energiekosten divergentie en die opereren op de internationale markten, is dat ongelijke speelveld een belangrijke factor in de competitiviteit en het vestigingsklimaat.