Terug naar nieuws

VEMW: exorbitante energieprijzen gevolg van geopolitiek en nièt marktdynamiek!

Gassen Beleid en toezicht, Netwerken, Markt28 september 2022Jacques van de Worp

Met de waarschijnlijke sabotage van de Nordstream gaspijpleidingen op de bodem van de Oostzee heeft geweld zijn intrede gedaan in de energievoorziening van Europa. De gasmarkt reageerde onmiddellijk en heftig op de nieuwe dreiging. Hiermee wordt eens temeer duidelijk dat de exorbitante prijzen niet louter de uitkomst van een normaal functionerende markt zijn, maar het gevolg van een geopolitieke strijd met energie als inzet.

Bedreiging

Gisteren werd bekend dat de beide Nordstream gaspijpleidingen op de bodem van de Oostzee bij Bornholm (Denemarken) lek zijn geraakt. Met aanwijzingen voor sabotage. De Nordstream II leiding was – nog – niet in gebruik, terwijl Nordstream I vanwege onderhoud kennelijk tijdelijk uit bedrijf was. In die zin is met de lekkage de daadwerkelijke gasvoorziening niet direct veranderd. Voor he kennelijke onderhoud stroomde door NS1 ook maar 20 procent van het volume dat de pijp aankan. Rusland leverde voor het geopolitieke conflict zo’n 150 mrd m3 (bcm) per jaar aan Europa, dat 420-440 bcm per jaar verbruikte. NS 1 en NS2 hebben beide een capaciteit van zo’n 55 bcm.

Prijsrisico

De afgelopen weken is de gasprijs gedaald van een piek van ruim 370 euro/MWh naar 170-190 euro/MWh (normaal langjarig niveau: 15-30 euro/MWh). De gasmarkt reageerde onmiddellijk op de berichtgeving over de sabotage van de Nordstreamleidingen met een prijsstijging van zo’n 20 procent.

Geopolitiek instrument

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “de gebeurtenissen van gisteren zijn een verdere escalatie in een geopolitiek conflict. De gascrisis begon december 2021 met een minimale gaslevering door het Russische staatsbedrijf Gazprom, waarbij louter lange termijncontracten werden nagekomen en niet werd ingespeeld op prijsprikkels van de gasmarkt om meer gas te leveren. Daarna hebben we gezien dat de levering verder is afgeknepen en zelfs gestopt vanwege onderhoud van compressoren. Met de – waarschijnlijke – sabotage van NS1 en NS2 is nu geweld ingezet en gaan we een nieuwe fase van het geopolitieke conflict in. Een fase met fysieke bedreiging van de energievoorziening in Europa als inzet. Gas en de gasprijs zijn momenteel veel meer geopolitiek dan markt. En het is dan ook glashelder dat de consequenties hiervan niet als ‘normaal bedrijfsrisico’ voor individuele bedrijven kan worden beschouwd.”