Gastransporttarieven stijgen opnieuw fors
Daling rekenvolumina belangrijkste oorzaak
Toezichthouder ACM heeft de tarieven voor het transporteren van gas voor landelijk netbeheerder Gasunie Transportservices (GTS) vastgesteld voor het jaar 2023. De tarieven stijgen in 2023 met gemiddeld 19 procent tot entry 2,706 en exit 2.743 euro/kWh/uur/jaar, nadat ze dit jaar al gestegen waren met gemiddeld 17 procent door afname van de transportboekingen, verhoging van de toegestane omzet en meerdere nacalculaties.
Tarievengrondslag
Netbeheerders hebben een monopolie op het transport van gas en elektriciteit. De tarieven zijn daarom gebaseerd op de gereguleerde toegestane omzet die ze mogen maken voor de uitvoering van de wettelijke transport(gerelateerde) taken die zij uitvoert. De doelmatige kosten voor GTS worden bepaald door het zogenaamde methodebesluit dat ACM elke 4-6 jaar vaststelt, meest recentelijk voor de periode 2022-2026. De kostenverdeling vindt plaats over de verwachtingen t.a.v. geboekte transportcapaciteit (entries en exits), de aansluitdienst en de systeemdiensten kwaliteitsconversie en netbalancering. Sinds 1 januari 2020 hanteert GTS een zogenoemd ‘postzegeltarief’ voor de wettelijke taken, gebaseerd op de Europese netwerkcode over tariefstructuren (NC-TAR). Op basis van de nieuwe referentieprijsmethodiek bevat het voorstel één referentieprijs voor alle entrypunten en één referentieprijs voor alle exitpunten in Nederland (uniforme postzegels), met een kostenverdeling van 40 (entries) : 60 (exits). Alleen voor entry- en exitpunten die verbonden zijn met gasopslagen gelden andere referentieprijzen vanwege een korting van 60 procent die voor deze punten geldt.
Tarieven
Om de transporttarieven te bepalen, bepaalt de ACM eerst de totale toegestane inkomsten voor GTS. De toegestane inkomsten stijgen door de hoge inflatie en de hoge energieprijzen met ongeveer 6 procent. Deze toegestane inkomsten worden vervolgens verdeeld over de verwachte hoeveelheid transportcapaciteit. De tarieven worden berekend door de toegestane inkomsten te delen door de voorspelde gecontracteerde capaciteit (‘rekenvolumina’). Omdat er minder gas wordt geëxporteerd en het gasverbruik in Nederland niet toeneemt, verwacht GTS in 2023 fors minder transportcapaciteit te verkopen dan in 2022. De totale toegestane inkomsten, in 2023 – voor correcties - vastgesteld op ruim 952 mln euro, worden dus over minder transportcapaciteit verdeeld. Daarmee stijgen de tarieven gemiddeld met 19 procent, na dit jaar al met 17 procent gestegen te zijn door afname van de transportboekingen, verhoging van de toegestane omzet en meerdere nacalculaties.
ACM houdt de korting op de transportkosten voor gasopslag op 60 procent en gaat niet me in de politieke wens uit Brussel om de korting op 100 procent te stellen. Pas wanneer het op basis van Europese regulering wordt afgedwongen zal ACM hieraan gevolg geven. Voor netwerkgebruikers zoals aangesloten eindverbruikers is dit vooralsnog goed nieuws omdat zij een hogere korting voor de gasopslagbeheerders zouden moeten ophoesten (‘wet van communicerende vaten’).
Verschuivingen
De energiekosten van GTS zijn met 6 procent gestegen. Hieraan liggen twee factoren ten grondslag. GTS moet door de vergaande sluiting van het Groningenveld veel meer kwaliteitsconversie toepassen, waarbij hoogcalorisch gas met stikstof wordt verdund tot laagcalorisch gas, zogenaamd pseudo-Groningengas. Daarvoor is veel elektriciteit nodig, dat ook nog eens in prijs is gestegen. ACM gaat uit van 95 mln euro aan operationele kosten voor deze systeemdienst. Voor nacalculatie van administratieve onbalans wordt nog eens 23 mln euro in rekening gebracht. Een aantal kleinere correcties heeft een tariefverlagend effect. Zo wordt de totale afname van de geschatte operationele kosten als gevolg van desinvesteringen geschat op -2.7 mln euro, voor de overboeking- en terugkoopregeling -7 mln euro en de opbrengst uit veilinggelden (interconnectiecapaciteit) -1 mln euro.
VEMW, 1 juni 2022