TenneT-aangeslotenen moeten bijdragen aan voorkomen Europese blackout

Frequentie
De E&R is een Europese verordening waarin geharmoniseerde regels zijn vastgesteld ter coördinatie van de maatregelen die in werking treden bij een noodtoestand op het elektriciteitsnet. Bij een frequentiedaling is een gecoördineerde actie noodzakelijk, omdat de frequentie in het hele gekoppelde Europese elektriciteitsnet gelijk is. Wanneer de frequentie ontoelaatbaar daalt, treedt vanaf 49 Hertz de automatische ontkoppeling van verbruik in, ofwel de ‘Low Frequency Demand Disconnect (LFDD)’. Zo’n frequentiedaling vond voor het laatst plaats in 2006. Ter voorkoming van een domino-effect dat leidt tot een black-out van het Europese net, is elke systeembeheerder verplicht in 6 tranches van 7,5 procent van zijn totale belasting af te schakelen; 45 procent minder belasting in totaal. Voor de landelijk netbeheerder TenneT is deze afschakelplicht nieuw. Voor regionale netbeheerders gold al een vergelijkbare plicht. Ter illustratie, voor TenneT omvat deze afschakeling cumulatief 1500 MW, voor Liander grofweg 2600 MW.

Bestaande en nieuwe aangeslotenen
Bestaande aangeslotenen op het net van TenneT kunnen kiezen om ofwel door TenneT te worden afgeschakeld, ofwel om zelf (net als een netbeheerder) af te schakelen in tranches van 7,5 procent. Nieuwe aangeslotenen zijn verplicht zelf over een frequentierelais te beschikken wat hun verbruik automatisch in tranches van 7,5 procent afschakelt. Bij de implementatie van deze afschakelplicht heeft de ACM voorzien in een mogelijkheid tot maatwerk bij aangeslotenen die over een frequentierelais beschikken, aangezien afschakeling van exact 7,5 procent lastig werkbaar is. Daartoe mag deze verplichting worden uitgewisseld met andere TenneT-aangeslotenen. Daarnaast mogen bestaande TenneT-aangeslotenen die niet kiezen voor een eigen frequentierelais, en derhalve worden afgeschakeld als onderdeel van de afschakeltranches van TenneT, op vrijwillige basis aanbieden een significante portie van hun verbruik al bij een hogere frequentie (bijv. 49,2 Hertz) af te schakelen. In ruil daarvoor zullen zij zowel een financiële vergoeding ontvangen als worden ingedeeld in de latere afschakeltranches van TenneT, en pas worden afgeschakeld wanneer bijvoorbeeld 48,2 Hertz is bereikt.

Implementatie
Middels de twee ordeningsmethoden – uitwisseling van de afschakelplicht of een (financiële) prikkel tot vrijwillige bijdrage – kan de afschakelplicht worden ingevuld tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten. Tevens wordt voorkomen dat TenneT bepaalt welke aangeslotenen wel of niet worden afgeschakeld. De ordeningsmethoden zijn tot stand gekomen na uitvoerig overleg tussen de netbeheerders en VEMW, waarbij de ACM ter toevoeging van deze methoden de codewijzigingsprocedure heeft opgerekt. De deadline voor implementatie van de LFDD is 18 december 2022.

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “De LFDD-verplichting brengt helaas extra risico’s met zich mee voor TenneT-aangeslotenen. Maar VEMW is verheugd dat de LFDD-verplichting wordt geïmplementeerd op een manier die na overleg tussen VEMW en de netbeheerders en in goede samenwerking met de ACM tot stand gebracht is. Hiermee is bereikt dat aangeslotenen maximale ruimte wordt geboden om zo doelmatig mogelijk aan hun nieuwe verplichting te voldoen. Het is van groot belang voor zowel kostenminimalisatie als de bedrijfsveiligheid dat industriële aangeslotenen bij een LFDD-afschakeling zoveel mogelijk gebruik kunnen maken van hun eigen geprotocolleerde load-shedding plannen. Het codewijzigingsbesluit biedt hiertoe meer ruimte dan het initiële codewijzigingsvoorstel. Daarbij blijft VEMW betrokken bij de uiteindelijke praktische invoering.”