Droogte 2019: grote verschillen tussen laag en hoog Nederland
Neerslagtekort in oosten, zuiden en delen van Zeeland vergelijkbaar met 2018
Ondanks de neerslag van de afgelopen weken blijven de grondwaterstanden op de hoge zandgronden in het oosten en zuiden van het land en delen van Zeeland op veel plaatsen te laag. Het gaat om gebieden waar geen water kan worden aangevoerd, en waar men voor de watervoorziening volledig afhankelijk is van regen. In deze gebieden is relatief weinig neerslag gevallen. Gebieden waar wel water aangevoerd kan worden, kennen in tegenstelling tot 2018 vrijwel geen problemen met droogte of verzilting.
Natuur en landbouw onder druk
In een recent naar de Tweede Kamer gestuurde brief over de stand van zaken met betrekking tot de droogte, geeft de minister van I&W aan dat door het gevolg van twee droge zomers achter elkaar vooral de natuur en de landbouw onder druk staan in de gebieden waar geen water wordt aangevoerd. Ondanks de neerslag van de afgelopen weken blijven de grondwaterstanden in deze gebieden op veel plaatsen te laag. Voor herstel van de grondwaterstanden is langdurige neerslag nodig. De waterschappen en Rijkswaterstaat nemen net als in 2018 maatregelen om de neerslag die er valt vast te houden.
Afvoer Maas daalt
De afvoer van de Maas is langzaam aan het dalen. Op dit moment is de afvoer ongeveer 20 m3/s. In een gemiddeld jaar is de afvoer van de Maas in september ruim 60 m3/s. Bij een afvoer van minder dan 25 m3/s kunnen in de zomer watertekorten optreden omdat dan de watervraag voor onder andere de landbouw en de natuur hoog is. In september is de watervraag een stuk lager, waardoor de gevolgen van de lage Maasafvoer op dit moment beperkter zijn, aldus de minister. De afvoer van de Rijn bij Lobith is al de gehele zomer iets lager dan normaal, maar ruim voldoende om in de watervraag te voorzien.
Geleerde lessen
Om de gevolgen van de droogte zoveel mogelijk te beperken hebben de waterbeheerders in 2019 direct gebruik gemaakt van de leerervaringen in 2018 en van de aanbevelingen uit de Evaluatie crisisbeheersing watertekort 2018 en de Beleidstafel droogte. Hierbij kan worden gedacht aan het beter vasthouden van het beschikbare water, betere monitoring van het zoutgehalte van het IJsselmeer, betere data-uitwisseling tussen waterbeheerders en meer samenwerking tussen overheden en watergebruikers. Om Nederland ook voor de langere termijn voor te bereiden op langere en vaker voorkomende periodes van droogte, voeren waterbeheerders en -gebruikers het Deltaplan Zoetwater uit. Dit is onderdeel van het Deltaprogramma.
Bron: VEMW en Ministerie van I&W