Vandaag heeft demissionair minister Hermans van Klimaat en Groene Groei de Kamerbrief Aanpak Netcongestie gepubliceerd. Het probleem blijkt opnieuw te zijn gegroeid: ongeveer 14.000 grootverbruikers wachten momenteel op transportvermogen van regionale netbeheerders. De minister is voornemens de uitbouw van het net te versnellen en de inzet van flexibiliteit te vergroten. Volgens VEMW is met name voor dat laatste een grote omslag bij de netbeheerders nodig.
Problemen met congestiemanagement
Snellere verzwaring en uitbouw van het elektriciteitsnet zijn de voornaamste oplossingen voor netcongestie. Netbeheerders lopen echter tegen verschillende problemen aan, variërend van langlopende vergunningstrajecten tot moeilijkheden bij het vinden van ruimte. Om deze problemen aan te pakken heeft de overheid op 25 april het Versnellingspakket uitbreiding hoogspanningsnet gepubliceerd. De minister wil dit waar mogelijk uitbreiden naar laag- en middenspanningsnetten, om ook daar de bouw te versnellen.
Naast het uitbreiden van het net moet ook de bestaande capaciteit beter worden benut. Door pieken af te vlakken kunnen meer netgebruikers worden aangesloten. Zoals de minister stelt, kan flexibiliteit snel verlichting bieden voor bedrijven op de wachtrij en vormt zij een belangrijke stap richting een toekomstbestendig energiesysteem. Om dit te faciliteren zijn verschillende contractvormen ontwikkeld voor flexibel netgebruik. De minister constateert terecht dat deze contractvormen nog onvoldoende worden afgenomen en schrijft dit toe aan een gebrek aan ervaring bij netbeheerders en te weinig prikkels voor netgebruikers.
Flexibiliteit ontsluiten
Om voldoende flexibiliteit te ontsluiten, moeten netbeheerders in actie komen. Het juridisch kader voor de flexibele contractvormen is gereed; nu is het zaak aantrekkelijke producten te ontwikkelen, zodat nieuwe én bestaande aangeslotenen met vaste contracten worden gestimuleerd om flexibiliteit te bieden. Bestaande aangeslotenen, die al transportvermogen hebben en vaak op de wachtlijst staan voor een verzwaring, hebben volgens de minister weinig prikkel om hun huidige capaciteit te flexibiliseren. Om te onderzoeken hoe deze partijen succesvol benaderd kunnen worden, voert het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) onderzoek uit. De resultaten hiervan worden begin 2026 verwacht.
Betrek netgebruikers beter en pas maatwerk toe!
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “Ondanks de aanpak van het LAN blijft het probleem van netcongestie groeien. Het is van groot belang dat vaart wordt gemaakt met het uitbreiden van het net en dat netbeheerders ook daadwerkelijk in staat worden gesteld dit te doen.”
Grünfeld vervolgt: “Daarnaast is flexibiliteit een belangrijke oplossing voor de korte termijn. Netbeheerders moeten bij de implementatie van de nieuwe flexcontracten rekening houden met de behoeften van netgebruikers. Dat kan alleen door hen actief te betrekken bij het opstellen van standaardcontracten. Vervolgens is maatwerk onmisbaar: geen enkel bedrijf is hetzelfde, en dus vraagt elke situatie om een eigen aanpak. Door in gesprek te gaan met individuele netgebruikers en samen te kijken welke vormen van flexibiliteit haalbaar zijn, kan daadwerkelijk ruimte op het net worden gecreëerd. Het zoeken naar uitsluitend generieke oplossingen voor het gemak van de netbeheerder doet tekort aan dit potentieel. Juist door het belang van de netgebruiker centraal te stellen, ontstaat een duurzame en breed gedragen oplossing voor de congestieproblemen.”
In onze Kennisbank vindt u de Kamerbrief Aanpak netcongestie