Nederland gebruikt 180 PJ waterstof per jaar. In 2050 kan dat bijna drie keer zoveel zijn. Waterstof is dus een onmisbare bouwsteen voor het toekomstige Nederlandse energiesysteem. Om dit te realiseren is aanvullend overheidsbeleid nodig, aldus CE Delft in de systeemstudie ‘De waarde van waterstof voor Nederland’.
Waterstof cruciaal voor klimaatneutraal Nederland
Uit de studie in opdracht van NLHydrogen blijkt dat waterstof in alle scenario’s voor een klimaatneutraal energiesysteem in 2050 onmisbaar is. Waterstof zal ingezet worden voor langdurig flexibel vermogen en voorzieningszekerheid, efficiënt energietransport over lange afstanden, en als brandstof en grondstof (feedstock) voor de industrie en mobiliteit. In het gekozen scenario van CE Delft gaat het om een jaarlijks waterstofverbruik van 500 PJ. Dat is bijna een factor drie groter dan het huidige waterstofgebruik van 180 PJ per jaar. Nederland zal ook een belangrijk doorvoerland worden van waterstof(dragers). Zelfs in conservatieve scenario’s loopt de vraag naar waterstof op tot circa 300 PJ, vergelijkbaar met het huidige industriële gasverbruik.
Soorten waterstof in scenario’s
CE Delft gebruikt in haar onderzoek twee scenario’s. In het scenario Late Sprint komt de inzet van waterstof traag op gang: de markt start vooral met blauwe waterstof, en pas na 2035 neemt de productie van groene waterstof sterk toe. In het scenario Vroege Groei wordt vanaf het begin meer geïnvesteerd in opschaling van groene waterstof, maar speelt blauw alsnog een rol. CE Delft stelt dat blauwe waterstofproductie het vollooprisico voor Hynetwork kan beperken en daardoor waterstof-nettarieven reduceren. Beide scenario's leiden tot een groter aandeel groene waterstof in 2050. Dit komt o.a. door de verwachte lagere marginale kosten van groene waterstofproductie. Waar past grijze waterstof in dit plaatje? Doordat de Europese Commissie (EC) geen nieuwe CO2-emissierechten meer uitgeeft na 2040, verwacht CE Delft dat Nederlandse bedrijven al in 2040 vrijwel geen grijze waterstof meer inzetten.
Voordelen en beleid
De studie benadrukt de noodzaak van aanvullend overheidsbeleid om voldoende investeringszekerheid te creëren en schetst benodigde transitiestappen tussen nu en 2030/2035. Subsidies kunnen een belangrijke rol spelen om het kip-en-ei probleem te doorbreken. CE Delft stelt voor subsidies te verstrekken voor waterstofinfrastructuur, importterminals en opslag maar ook voor groene- en blauwe waterstofproductie. Ook ziet CE Delft heil in vraagcreatie en vraagverplichtingen.
Europese dimensie
Het is duidelijk dat CE Delft een aanzienlijke rol schetst voor blauwe waterstof. Dit sluit aan bij de oproep van de Duitse Minister van Economische Zaken en Energie, Katherina Reiche, die deze maand aankondigde de waterstofuitrol pragmatisch te willen ondersteunen: minder complexe regels, gelijkwaardige behandeling van koolstofarme waterstof en flexibele groeidoelen. Tegelijkertijd stelde het Europees Parlement zijn besluit over de gedelegeerde verordening voor koolstofarme brandstoffen (regels voor productie koolstofarme waterstof) uit tot 8 november. Dan moet worden beslist of de verordening wordt geaccepteerd of verworpen.
“Deze studie laat zien dat waterstof geen optie is, maar noodzaak voor ons grondstoffen- en energiesysteem. Voor de industrie is het cruciaal dat de Nederlandse overheid voorspelbaar beleid voert om investeringen mogelijk te maken, met ruimte voor zowel groene als koolstofarme waterstof.” – Hans Grünfeld, algemeen directeur VEMW.
Grünfeld vervolgt: “Nederland moet zich daartoe niet alleen op nationaal niveau positioneren, maar zich verhouden tot de Europese context – besluitvorming in Brussel omtrent productieregels voor blauwe waterstof heeft grote invloed op de businesscase van Nederlandse bedrijven. Ook de keuze van de Duitse minister om pragmatisch naar het waterstofbeleid te kijken en flexibel om te gaan met Europese regels is hierbij relevant. Voert Nederland hier strenger of minder voorspelbaar beleid dan Duitsland, kan dat het concurrentievermogen van onze industrie aantasten en een ongelijk speelveld creëren binnen Europa. Het is essentieel dat implementatie van Europees beleid in Nederland bedrijven dezelfde kansen biedt als hun Duitse concurrenten.”
Het rapport van CE Delft is te vinden in onze kennisbank.