Demissionair minister Hermans van Klimaat en Groene Groei presenteerde gisteren tijdens Prinsjesdag het Actieplan Windenergie op Zee en publiceerde gelijktijdig een studie van E-bridge en Guidehouse naar de inzet van Contracts for Difference (CfDs) voor industriële elektrificatie. Beide stukken laten zien dat de overheid beseft dat versnelling nodig is om verduurzaming niet te laten stilvallen en dat aanvullende maatregelen benodigd zijn om zowel uitrol van hernieuwbare energie als elektrificatie van de industrie te stimuleren. VEMW onderschrijft dit en benadrukt de noodzaak van CfDs voor afnemers om vraag en aanbod aan elkaar te verbinden.
Subsidie voor Wind op Zee
De ambities voor wind op zee zijn groot: richting 2040 moet 30 tot 40 GW aan elektriciteit uit wind op de Noordzee beschikbaar komen. Echter, de praktijk blijkt te haperen. Hogere rente, stijgende kosten en een achterblijvende elektriciteitsvraag zetten volgens demissionair minister Hermans de businesscase onder druk. Het kabinet kiest er daarom voor om het Programma Noordzee 2022-2027 partieel te herzien. Gebied Doordewind West van 2 GW is definitief aangewezen. Daarnaast is een gebied ‘6/7’ aangewezen waarover het volgende kabinet definitief mag besluiten om tot ontwikkeling over te gaan. Daarnaast stimuleert het kabinet in 2026 de ontwikkeling van Doordewind West als volgt: de volgende tender van 2 GW windproductie wordt mét subsidie uitgegeven, om ontwikkelaars meer zekerheid te geven en de tenderkans te vergroten. Zonder deze stap dreigt vertraging, met hogere maatschappelijke kosten tot gevolg.
Om ook de elektriciteitsvraag te stimuleren verlengt het kabinet de Indirecte Kostencompensatie (IKC) tot en met 2028. Dit mechanisme compenseert een deel van de indirecte ETS-kosten op de elektriciteitsrekening van de meest energie-intensieve bedrijven. In de praktijk is dat fijn voor bestaande elektriciteitsgebruikers maar door de relatief korte periode (tot 2028) is het voor elektrificatieprojecten onvoldoende om langetermijninvesteringsbeslissingen te nemen. Concrete, structurele oplossingen voor het stimuleren van vraag blijven helaas uit.
CfD: prijsgaranties voor elektrificatie
Parallel aan het actieplan verscheen een studie van E-bridge en Guidehouse in opdracht van het Ministerie van Klimaat en Groene Groei naar Contracts for Difference (CfD) als instrument om industriële elektrificatie te stimuleren. Een CfD biedt bedrijven prijsgarantie voor elektriciteit: bij lage marktprijzen wordt het verschil met een afgesproken strike price vergoed, en bij hoge prijzen betaalt het bedrijf terug. De studie concludeert dat een symmetrisch CfD-ontwerp, zoals een tweezijdige of vierzijdige CfD, de beste balans biedt tussen investeringszekerheid en budgettaire beheersbaarheid. Ook wordt benadrukt dat aansluiting bij bestaande instrumenten zoals SDE++ essentieel is om dubbele subsidiëring te voorkomen. Het kabinet zal een andere analyse uitvoeren van de opties die in de studie uiteengezet zijn.
Vraagstimulering cruciaal
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: ‘Het is positief dat het kabinet zich in wil zetten voor het versnellen en stimuleren van de ontwikkeling van wind op zee. Echter, subsidie voor het aanleggen van een windpark is onvoldoende om de businesscase van de windpark ontwikkelaar rond te krijgen en zorgt daarnaast ook niet dat de opgewekte elektriciteit op de plek komt die het het hardst nodig heeft, de elektrificerende industrie. Het is daarom van cruciaal belang dat ook de vraag naar de elektriciteit uit wind op zee gestimuleerd wordt. De beste manier om dit te doen is door CfDs niet aan de aanbodkant, maar juist aan de vraagkant in te zetten. Hierdoor zijn beide partijen verzekerd van de juiste prijs en is de afname van de elektriciteit van de ontwikkelaar gegarandeerd. De vierzijdige CfD uit de studie van E-bridge en Guidehouse zou dit ook kunnen bereiken. Alleen door te zorgen dat de geproduceerde elektriciteit tegen een competitieve prijs bij afnemers terecht komt kan de uitrol en het succes van het hernieuwbare energiesysteem gegarandeerd worden.”
De studie 'Contracts for difference voor elektrificatie van de Nederlandse industrie' en het 'Actieplan Windenergie op Zee', zijn te vinden in onze Kennisbank.