Het demissionaire kabinet Schoof ziet mogelijkheden om de nationale CO2-heffing af te schaffen zonder financiële repercussies van de Europese Commissie. Daarnaast komt Minister Hermans (KGG) met een steunpakket van 650 miljoen euro om de elektriciteitskosten voor de energie-intensieve industrie tot 2028 meer in lijn te brengen met de ons omringende landen. Dat meldt de Telegraaf vandaag over plannen die op Prinsjesdag officieel bekend gemaakt worden.
Ongelijk speelveld
De concurrentiepositie van de Nederlandse industrie staat onder zware druk. Door nationale beleidskeuzes is een ongelijk speelveld ontstaan, met name op het gebied van klimaat- en energiekosten voor grootgebruikers. Reden voor VEMW en andere belangenbehartigers en bedrijven om het kabinet op te roepen om het gelijke Europese speelveld onmiddellijk te herstellen en structurele maatregelen te nemen om de in Nederland sterk oplopende elektriciteitsnettarieven te verlagen naar een concurrerend Europees niveau. Meerdere rapporten laten zien dat de energie- en klimaatgerelateerde kosten in Nederland enorm gestegen zijn. Zo zijn de netwerkkosten explosief gestegen (meer dan verdubbeling in 3 jaar tijd) en behoren die tot de hoogste in Europa. De belastingdruk is toegenomen en een in 2021 van kracht geworden nationale CO2-heffing gaat vanaf 2026 progressief kosten opleveren die concurrenten in het buitenland niet betalen. Tot slot zijn compensatieregelingen in Nederland i.t.t. de ons omringende landen teruggeschroefd, zoals de Indirecte Kostencompensatie (IKC) en de Volume Correctieregeling (VCR). Dat leidt tot ’weglek-effecten’. In de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) een indicatie gegeven dat bij een heffing van meer dan 200 euro per ton CO2 het produceren in Nederland niet meer loont. In de Voorjaarsnota 2024 verhoogde het kabinet het toptarief tot 216 euro in 2030.
Verduurzaming
Bedrijven willen verduurzaming, zo laten onder meer projecten, projectvoornemens, subsidie-aanvragen en de wachtlijsten voor verzwaring elektriciteitsnet aansluitingen zien. Het handelingsperspectief is echter gering door onder meer een gebrek aan voldoende infrastructuur (elektriciteit, waterstof, CO2 en warmte), de kosten en risico’s als gevolg van geopolitiek, beschikbaarheid van materialen en mensen, verstoorde marktverhoudingen en de stikstofproblematiek.
Pakket
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “Het demissionaire kabinet laat zien dat het de precaire situatie waarin de industrie in Nederland zich bevindt serieus neemt. Begin juli heeft minister Hermans van Klimaat en Groene Groei (KGG) in een Kamerbrief een update gegeven over de uitvoering van een motie Van Dijk die opriep tot afschaffing van de CO₂-heffing. Daarin stelde ze dat de heffing, die een nationale kop is bovenop de beprijzing via het Europese emissiehandelssysteem (EU-ETS) op zijn vroegst in 2026 kan worden aangepast en tot 2030 zal worden opgeschort. De afgelopen maanden heeft de minister alternatieven voor de heffing verkend, zoals een mogelijke afschaffing en de gevolgen daarvan. Daarbij is onder andere gekeken naar de financiële impact, de emissies van installaties die niet onder het Europese ETS vallen, en de effecten op de businesscase van de maatwerkafspraken. Wij moeten dinsdag nog kennis nemen van de daadwerkelijke voorstellen van het kabinet, maar als de berichtgeving klopt, is dat een belangrijke eerste stap. Belangrijk om te voorkómen dat industriële productie niet langer in Nederland uit kan. Tegelijkertijd onvoldoende om noodzakelijke investeringen naar Nederland te krijgen die ons toekomstig duurzaam verdienvermogen moeten veiligstellen. En goed nieuws is dat de IKC-compensatieregeling volgens de berichtgeving van 500 naar 650 miljoen euro wordt opgehoogd met één extra werkingsjaar (2028).”
Hans Grünfeld gaat vandaag tussen 18.30 en 19.00 uur in debat met Peer de Rijk van Milieudefensie op NPO Radio 1 in het programma Dit is de Dag.