Er is de wil om de klimaatdoelen te bereiken, maar de voorwaarden moeten verbeteren
De zorg in Nederland is verantwoordelijk voor 7% van de CO2-emissies. Om deze emissies te verminderen is de Green Deal duurzame zorg gesloten, met onder meer als doel om 30% emissie te reduceren in 2030. Om dat doel te bereiken is de aanpak van CO2-routekaarten per ziekenhuis gekozen. Bij de uitvoering van die plannen is er een duidelijke behoefte aan uitwisseling van kennis en expertise, regie en financiering. Het VEMW Sectorteam Ziekenhuizen kwam bijeen bij Isala in Meppel, een ziekenhuis dat in een nieuwbouwsituatie heeft gekozen voor elektrificatie.
CO2-Routekaarten
De Green Deal heeft verschillende partijen samengebracht, waaronder brancheorganisaties zoals de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU). Deze brancheorganisaties hebben input geleverd voor het vaststellen van de verschillende thema's van de Green Deal:
- Gezondheidsbevordering voor patiënten, cliënten en medewerkers.
- Vergroten van bewustwording en kennis over de impact van de zorg op het klimaat en vice versa.
- Terugbrengen van de CO2-uitstoot met 55% in 2030 en klimaatneutraal in 2050:
- verduurzamingsplan voor vastgoed (CO2-Routekaarten)
- verminderen van de uitstoot door vervoersbewegingen van personeel
- Primair grondstofgebruik met 50% verminderen in 2030 en maximaal circulaire zorg in 2050.
- Verminderen van de milieubelasting door medicijngebruik
Voor thema 3, de verduurzaming van de energiebehoefte wordt gekeken wordt naar de invulling, oplossingsrichtingen, en afstemming. Aandachtspunten voor de leden van het sectorteam zijn vooral informatie-uitwisseling, creëren van overzicht, strategie, regie en financiering van de maatregelen.
Stand van zaken
Isala Meppel is in 2018 begonnen met de realisatie van nieuwbouw, waarbij het afscheid van aardgas heeft genomen en overgeschakeld is op hernieuwbare elektriciteit, met warmtepompen en warmtekoude opslag (WKO). Isala is hierin een voorloper. De meeste ziekenhuizen hebben al wel een routekaaart, maar lopen bij de uitvoering – meest in bestaand vastgoed uit verschillende bouwperiodes - aan tegen veel onzekerheden. Met betrekking tot de eigen keuzes als het gaat om energiebesparing en hernieuwbare energiebron(nen), maar ook ten aanzien van de beschikbaarheid (netcongestie) en betaalbaarheid van energiedragers zoals elektriciteit, groen gas en waterstof. Dat geeft een extra behoefte aan informatie en uitwisseling daarvan, maar ook wat haalbare opties zijn, wat een succesvolle strategie kan zijn. Waar het daarbij nog aan ontbreekt is enige regievoering en de financiering van verduurzamingsprojecten.
Sectorteam
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “bij de uitvoering van de CO2-routekaarten zijn veel partijen in de keten betrokken, waaronder ziekenhuizen, ministeries, branche-organisaties en kennisinstellingen. Afstemming en regievoering zijn aspecten waar nog veel aan te verbeteren valt. Zo ook het financieringsvraagstuk. Dat vraagstuk is zo groot dat het niet simpelweg kan komen uit de eigen middelen of uit de zorgpremie. VEMW onderzoekt nu vanuit het sectorteam welke reële opties aanwezig zijn. Medewerkers van (academische) ziekenhuizen zijn van harte welkom om zich bij VEMW aan te sluiten om samen met hun collega’s vorm te geven aan de energietransitie in de gezondheidszorg.”
In onze Kennisbank vindt u Green Deal Duurzame Zorg (3.0).