GTS transporttarieven 2025 met ruim 50 procent omhoog
Stijging volgt op incidentele daling van 20 procent in 2024 t.o.v. 2023
Op 1 maart 2024 heeft landelijk gasnetbeheerder GTS het voorstel voor de gastransporttarieven in 2025 ingediend bij toezichthouder ACM. Het tarievenvoorstel toont een gemiddelde stijging van 51 procent ten opzichte van het uitzonderlijke jaar 2024 waarin de tarieven – incidenteel - sterk daalden met gemiddeld 20 procent (i.v.m. 2023).
Tariefregulering
De ACM stelt de tarieven van GTS jaarlijks vast. Het besluit van ACM wordt gebaseerd op een voorstel dat GTS indient, de zienswijzen die stakeholders daarop geven en de vastgestelde regulering. Netbeheerders hebben een monopolie op het transport van gas en elektriciteit. Door jaarlijks vast te stellen welke tarieven GTS aan haar netgebruikers mag rekenen, zorgt de ACM ervoor dat deze tarieven gebaseerd zijn op doelmatige kosten. Tegelijkertijd geeft het tariefbesluit netbeheerders de garantie dat deze efficiënte kosten worden vergoed, inclusief een redelijk rendement op hun investeringen.
Incidentele daling
In 2022 is veel meer capaciteit dan ‘firm’ beschikbaar geboekt op het interconnectiepunt tussen Nederland en België, omdat de gasstromen in Europa zijn veranderd. Door het grotendeels wegvallen van de invoer van Russisch gas moet er veel meer gas aangevoerd worden vanuit LNG terminals, waaronder ook terminals in België en het Verenigd Koninkrijk. De extra opbrengsten hierdoor zijn in 2024 via de tarieven teruggegeven aan de markt, hetgeen leidde tot een tariefdaling van 20 procent. Dit leek toen – en blijkt nu – incidenteel te zijn geweest.
Voorstel
De belangrijkste reden voor de enorme tariefstijging is een lager verwacht gebruik (verwachte gecontracteerde transportcapaciteit; zgn. rekenvolumina) van het netwerk. Dit hangt samen met een verlaagde industriële activiteit (reductie productievolumes), de glastuinbouw en de gebouwde omgeving. Daarnaast mag GTS hogere inkomsten verwerken in tarieven als gevolg van het gewijzigd methodebesluit 2022-2026. Dat methodebesluit is gewijzigd door een uitspraak (van 4 juli 2023) van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb), waarin onder andere is vastgesteld dat de statische efficiency score - zoals van toepassing is op GTS - met terugwerkende kracht vastgesteld dient te worden op 100 procent, in plaats van 93,7 procent (initiële methodebesluit 2022-2026 op basis Europees benchmarkonderzoek). Tot slot is vastgelegd dat het gasnetwerk, met oog op een lager gebruik in de toekomst, versneld mag worden afgeschreven.
Voor reguliere entry- en exitpunten stijgen de tarieven met respectievelijk 67 en 50 procent. Voor gasopslagen en LNG-entrypunten gelden gereduceerde tarieven. Voor het opslaan van aardgas wordt het transporttarief 7 procent lager, voor het weer invoeden uit de opslag stijgt het transporttarief met 4 procent. Entrypunten van LNG betalen volgens het voorstel 34 procent meer.
Procedure
Marktpartijen hebben vier weken de tijd – tot en met 3 april 2024 - om hun reactie in te dienen bij de ACM. Ook VEMW zal het voorstel beoordelen. De ACM beoordeelt het tarievenvoorstel van GTS en de daarop ingediende reacties en zal medio mei 2024 een tarievenbesluit nemen.
Bronnen: ACM, GTS