ACM stelt nettarieven 2024 regionale netbeheerders en TenneT vast
VEMW uit zijn zorgen over toenemende lastendruk voor bedrijven
Toezichthouder ACM heeft - in lijn met de in september al aangekondigde tariefverhoging - de tarieven vastgesteld voor de regionale netbeheerders en landelijk netbeheerder TenneT. VEMW uit haar zorgen over toenemende lastendruk voor bedrijven.
Stijging
In 2023 betaalden alle afnemers van de regionale elektriciteits- en gasnetten in totaal ca. 6 mrd euro aan transportkosten. Dit zal in 2024 oplopen tot ca. 7 mrd euro. Afnemers van het hoogspannings- en extrahoogspanningsnet van TenneT betaalden in 2023 ca. 1,3 mrd euro aan transportkosten, hetgeen in 2024 zal verdubbelen tot ca. 2,6 mrd euro. TenneT kondigde in juni al aan dat de tarieven op de hoogspanningsnetten met 50-80 procent (!) zullen stijgen.
De tarievenstijgingen worden voornamelijk veroorzaakt door de hoge prijzen voor de energie die ingekocht moet worden voor de handhaving van de systeembalans (energie en vermogen) én de miljardeninvesteringen die netbeheerders de komende jaren moeten voor uitbreiding en aanpassing van de netten voor de energietransitie.
Door de intermitterende productie van hernieuwbare energie (zond en wind) en de daardoor verschuivende balans tussen aanbod en vraag moet de netbeheerder méér elektriciteit inkopen, waarbij de marktprijzen van die elektriciteit ook nog eens toegenomen zijn. Een opdrijvend effect is ook een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb), dat in juli dit jaar heeft bepaald dat regionale netbeheerders extra financiële ruimte moeten krijgen voor investeringen in de energietransitie. De ACM heeft besloten deze extra inkomsten voor RNB’s (in totaal ca. 2 mrd euro) over de komende 3 jaar te verdelen. Voor 2024 gaat het om een bedrag van ca. 0,5 mrd euro. Voor TenneT wordt deze extra ruimte (in totaal ca. 0,2 mrd) na 2024 in de tarieven verwerkt.
Kostenverdeling
De kosten die netbeheerders mogen maken worden door netgebruikers betaald via de transporttarieven. Voor elektriciteit zijn dat de eindgebruikers en voor gas alle afnemers (invoeding en onttrekking). De netbeheerders hebben een monopolie in het hen toegewezen gebied. Afnemers kunnen niet kiezen van welke netbeheerder zij hun diensten afnemen. Daarom stelt de ACM de tarieven van netbeheerders jaarlijks vast, gebaseerd op de kosten die redelijk en doelmatig zijn, met een prikkel om zo efficiënt mogelijk te werken. Anderzijds zorgt de ACM ervoor dat netbeheerders al hun efficiënte kosten vergoed krijgen en dat zij voldoende inkomsten hebben om noodzakelijke investeringen te doen.
Volumecorrectieregeling
Vanaf 2024 past de toezichthouder de volumecorrectieregeling (VCR) niet meer toe bij het vaststellen van de tarieven. ACM heeft hiervoor gekozen om de werkelijke kosten van het netgebruik beter te laten reflecteren in de tarieven. Een groep van ongeveer 35 grootverbruikers elektriciteit krijgen sinds 1 januari 2014 een korting op hun nettarieven. Deze VCR was in de Elektriciteitswet verankerd. Bij uitspraak van het Europese Hof in 2021 bleek echter dat dergelijke tariefregelingen niet door de wetgever mochten worden bepaald, en de toezichthouder de exclusieve bevoegdheid heeft om over tariefregulering te beslissen. De ACM had eerder aangekondigd dat de korting met ingang van 2024 zou komen te vervallen, tenzij uit een onderzoek zou blijken dat de korting gebaseerd is op daadwerkelijk lagere kosten voor het netbeheer, en dat is niet gebleken. De VCR afschaffen is nadelig voor de concurrentiepositie van de grootverbruikers en zeker geen bijdrage aan een gelijk speelveld in Europa. Een pleidooi voor een overgangsregeling of een vervangende kortingsregeling heeft (nog) geen post gevat.
Algemeen directeur Hans Grünfeld: "De elektriciteitsnettarieven stijgen de afgelopen jaren sterk. Aangeslotenen die nu gebruik maken van de VCR kunnen voor hun nettarieven in 2024 - door het wegvallen van de VCR (90 procent korting) in combinatie met de tariefstijgingen van TenneT (80-135 procent) - in het ergste geval een 20-voudige (!) transportrekening verwachten. Tegelijkertijd dempt het wegvallen van de VCR de tariefstijgingen bij aangeslotenen die géén gebruik van de korting maken. VEMW ziet een verantwoordelijkheid van zowel de Minister van EZK als de aandeelhouder van TenneT om deze stijgingen in te perken, ook al omdat ze de elektrificatie en verduurzaming voor grootverbruikers bemoeilijken. Hier zijn ook opties voor, reikend van een alternatieve bekostiging van het net op zee tot de toewending van de opbrengsten van de verkoop van het Duitse deel van TenneT. Ook de ACM heeft hierin een taak, gezien de hogere tarieven die zij TenneT in 2024 gunt ter ondersteuning van het eigen vermogen. Zonder een draagbaar nettarief riskeren we een vertraging van de verduurzaming van de grootverbruikers, en daarmee een vertraagde energietransitie."
De 2024 tarieven van onder meer TenneT, Liander, Enexis en Stedin zijn gepubliceerd op de website van ACM. VEMW heeft er weer een overzicht van gemaakt met vergelijking van de tarieven ten opzichte van de nettarieven van vorig jaar.
Bron: ACM