Nederland laat met octrooien zien voorop te lopen in schone waterstof technologie
Cruciale rol industrie in innovatie
Duitsland, Frankrijk en Nederlandstaan op de eerste plaats in Europa voor het patenteren van waterstoftechnologieën in de periode 2011-2020. Gezamenlijk zijn de drie landen verantwoordelijk voor 20 van de 28 procentpunten op de wereldwijde H2-octrooilijst, gevolgd door Japan (24 procent) en de VS (20 procent), dat terrein verliest. Opvallend is de grote rol die industriële bedrijven hierbij spelen.
Europa krijgt een voorsprong in de productiecapaciteit van elektrolysers voor waterstof. Dat blijkt uit een rapport van het Europees Octrooibureau (EOB) en het Internationaal Energieagentschap (IEA).
Rapport
Het laatste EPO-IEA-rapport is de meest uitgebreide en actuele studie van wereldwijde trends in waterstoftechnologieën voor de periode 2011-2020. Het rapport maakt gebruik van wereldwijde patentgegevens om een uitgebreide, up-to-date analyse van innovatie in waterstoftechnologieën te bieden. Het is de eerste studie in zijn soort en omvat het volledige scala aan technologieën, van waterstofvoorziening tot opslag, distributie en transformatie, evenals toepassingen voor eindgebruik. Het rapport constateert dat in alle segmenten van de waterstofwaardeketen emissiearme innovaties meer dan twee keer het aantal internationale patenten genereerden dan gevestigde technologieën.
Ontwikkelingen
Patenten op waterstofproductietechnologie zijn massaal verschoven naar alternatieve, emissiearme methoden zoals elektrolyse. Dat heeft alles te maken met de wereldwijde VN klimaatafspraken en de Europese doelstellingen voor emissiereductie in 2030 (55 procent) en verder.Als waterstof een belangrijke rol wil spelen bij het verminderen van de CO2-uitstoot, is innovatie dringend nodig voor een reeks technologieën.
Uit het rapport wordt duidelijk dat de automotive sector de grootste aanjager is, waar de toepassing van waterstof voor de energie-intensieve industrie en de energie-opwekking (grondstof en hoge temperatuur toepassingen) nog verder versneld moet worden. Voorbeeld is het gebruik van waterstof om de staalproductie koolstofvrij te maken, waarvoor een recente opleving van patenten zichtbaar is.
Uit de studie blijkt dat meer dan de helft van de 10 mrd USD aan durfkapitaal investeringen in waterstofbedrijven in 2011-2020 naar start-ups met patenten ging, ondanks dat ze minder dan een derde van de start-ups in de dataset uitmaken. Het houden van een patent is een goede indicator of een start-up financiering zal blijven aantrekken: meer dan 80% van de investeringen in waterstof start-ups - in een laat stadium in 2011-2020 - is gegaan naar bedrijven die al een patentaanvraag hadden ingediend op gebieden zoals elektrolyse, brandstofcellen of emissiearme methoden voor het produceren van waterstof uit gas.
Leidend
Uit het rapport blijkt dat de wereldwijde octrooiering in waterstof wordt geleid door de Europese Unie en Japan, die respectievelijk 28 en 24 procent van alle IPF's (‘International Patent Families’) vertegenwoordigen die in deze periode zijn ingediend. Beide regio's kenden ook een aanzienlijke groei in het afgelopen decennium. De leidende landen in Europa zijn Duitsland (11 procent van het wereldwijde totaal), Frankrijk (6 procent) en Nederland (3 procent). Daarentegen is de VS, met 20 procent van alle waterstofgerelateerde patenten, het enige grote innovatiecentrum dat internationale waterstofoctrooiaanvragen in het afgelopen decennium heeft zien afnemen. De ontwikkelingen suggereren dat Europa een voorsprong krijgt als locatie voor investeringen in nieuwe productiecapaciteit voor elektrolysers.
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “octrooiaanvragen kunnen gezien worden als een vroege indicator van toekomstige technologische trends. De geschetste trend is zeer bemoedigend voor de ontwikkeling van een Europese emissie-arme waterstofvoorziening en -markt. Het toont eens te meer het belang van de industrie aan voor de verduurzaming van de samenleving. Het rapport bevestigt opnieuw het beeld van de sterke positie van Nederland, zeker ook als het gaat om de electrochemie, zowel in kennisontwikkeling als in de toepassing.”