Overheid legt in het PES zijn visie op toekomstige energievoorziening op
De overheid geeft de markt onvoldoende inspraak in de vormgeving van het toekomst energiesysteem
Met de publicatie van de kamerbrief over de contouren van het nationaal Plan Energie Systeem (PES) zet het kabinet een volgende stap in het concretiseren van het klimaat- en energiebeleid. Het PES zal een centrale rol vervullen bij het opvoeren van de regie in de energietransitie, met het behalen van de klimaatdoelen als uitgangspunt. Duidelijkheid over het klimaat- en energiebeleid is een noodzaak voor bedrijven en veel beslissingen zullen het komende jaar genomen moeten worden vóórdat de eerste publicatie van het PES plaatsvindt. VEMW kijkt uit naar de verdere toelichting en zal o.a. in het Uitvoeringsoverleg Energiesysteem betrokken worden en commentaar leveren op de contouren van het PES.
De pijlers
Het te verduurzamen energiesysteem zal worden vormgegeven langs de volgende vier pijlers: het beperken van de binnenlandse energievraag, het ontwikkelen van de binnenlandse productie, het bevorderen van een internationale markt en het ontwikkelen van flexibiliteit en infrastructuur die vraag en aanbod bij elkaar moeten brengen. Algemeen Directeur Hans Grünfeld van VEMW: “Het beperken van de binnenlandse energievraag is een harde lijn die de Minister als een van de principes stelt voor het PES. Wij vinden dat het kabinet het doel - CO2 besparen - niet uit het oog moet verliezen. Sommige maatregelen die CO2 emissies moeten reduceren, zoals CCS, waterstof, het leveren van flexibiliteit, en delen van de circulaire economie zullen méér energie kosten.” De Minister wil dit bereiken door steeds meer te verschuiven van een systeem dat uitgaat van vrijwilligheid naar normeren en inrichting van het systeem via ruimtelijke instrumenten.
De systematiek
De Minister geeft ook aan dat de energietransitie kostbaar en pijnlijk kan zijn, omdat het belang van het behalen van voldoende emissiereductie groot is. In het nationaal plan zal de Minister werken aan, maar niet uitgaan van, de meest gunstig denkbare ontwikkelingen, zodat hij zichzelf niet bij voorbaat op achterstand zet. Als gevolg hiervan aanvaardt het kabinet dat zij soms keuzes maakt die achteraf inefficiënt blijken zodat de transitie niet op achterstand komt. Grünfeld vervolgt: “Inefficiënte keuzes gaan gepaard met inefficiënte kosten. Grootverbruikers zullen grote investeringen moeten maken om op de snelheid van de Minister de energietransitie door te maken. Bij de vaststelling van de prikkels willen zij nadrukkelijk betrokken worden omdat deze hun concurrentiepositie beïnvloedt en zelfs het voortbestaan kan bepalen.”
Contouren
Ook schetst de Minister de contouren hoe het energiesysteem vormgegeven gaat worden richting 2050. Nederland zal haar eigen elektriciteit gaan produceren, maar voor duurzame moleculen grotendeels afhankelijk worden van import. Deze moleculen kunnen waarschijnlijk in 2030 of 2040 nog niet tegen acceptabele kosten geïmporteerd worden en daarom moet Nederland eigen productie draaien. Het energiesysteem, waar ook de energie intensieve industrie deel van uitmaakt, zal ruim voor 2050 klimaat neutraal moeten opereren. Dit moet bereikt worden door middel van het EU ETS. Ter compensatie van de sectoren die moeilijk CO2-emissies kunnen reduceren moet CO2 worden vastgelegd door middel van opslag van CO2 uit biomassa.
VEMW zal de contouren van het PES voorleggen aan haar leden ter voorbereiding van een positie en reactie .
VEMW, 14 juni 2022