Minister Jetten gaat taboevrij alternatieven schetsen voor Russisch gas

Voorzieningszekerheid
Om een afsluiting van Russisch gas het hoofd te kunnen bieden zijn al een aantal stappen gezet, waaronder het verplicht vullen van de gasberging in Bergermeer en het versneld uitbreiden van de LNG-terminal in Rotterdam (Europoort) en een tijdelijke drijvende terminal in de Eemshaven. Ook wordt gekeken naar de mogelijkheden om de offshore gasproductie en het Groningenveld te verhogen. Kanttekeningen die geplaatst worden hebben betrekking op de veiligheid (Groningenveld), de kwetsbaarheid van de Wadden en het Amerikaans schaliegas-LNG. Bovendien kan een sterke inzet op aardgas leiden tot een verdere prijsopdrijving met economische gevolgen en energie-armoede. Een alternatief is de gasbehoefte van de elektriciteitsproductie te verkleinen door kolencentrales tegen de gemaakte afspraken in weer op te regelen, of op zijn minst klaar te zetten ingeval zij kunnen bijdragen aan de flexibiliteitsbehoefte van de elektriciteitsvoorziening.

De minister werkt nog aan een verdere invulling van het Bescherm- en Herstelplan Gas (BHG), waarbij met name gekeken wordt naar de noodplanfase, waarbij keteneffecten van een verplichte afschakeling van grote industrieën kan leiden tot een maatschappelijke ontwrichting. VEMW pleit voor een fase vóór het noodplan waarbij bedrijven via een tenderregeling (‘biedladder’) vrijwillig kunnen aanbieden om hun gasafname gedurende een afgesproken tijdsperiode in een bepaalde mate af te regelen tegen een passende vergoeding. Daarmee kan de inwerkingtreding van het noodplan doelmatig worden uitgesteld of zelfs voorkomen worden. Kamerlid Bontenbal (CDA) vroeg de minister dan ook deze optie mee te nemen in zijn maatregelen schetsen.

Verduurzaming
Energiebesparing wordt door de meeste fracties in de Tweede Kamer wel gezien als de allereerste optie om de afhankelijkheid van Russisch gas te verminderen. Het belang van besparing is helder, evenals de noodzaak en urgentie. Ook t.b.v. een reductie van de uitstoot van broeikasgassen. De minister gaf aan al in te zetten op overheidscampagnes zoals ‘zet de knop om’, de introductie van hekjes in de SDE++ subsidieregeling om ook wat duurdere emissiereductie-opties te kunnen stimuleren. De energiebesparingsplicht wordt per 1 januari 2023 uitgebreid met de ETS-bedrijven en met de grootste uitstoters worden maatwerkafspraken voorbereid. Ook het MKB wordt ondersteund.

VEMW zet hier samen met FME en partners in op verbreding en verdieping van Project 6-25 om in de keten adviseur-technologieleverancier-energiegebruiker, op basis van gevalideerde technologie (TRL 8-9) de komende 1-3 jaar te komen tot een emissiereductie van 3-5 Mton CO₂ per jaar door energiebesparing en elektrificatie van de industriële warmtevraag, waar nu nog aardgas (equivalent tot 2,5 bcm) ingezet wordt.

Kamerbrieven