‘Geborgde zetels zijn niet ondemocratisch’
Rondetafel geborgde zetels geeft inzicht in standpunten wetsvoorstel
Geborgde zetels in waterschapsbesturen zijn niet ondemocratisch. Dat betoogde prof. Marleen van Rijswick, hoogleraar Europees en nationaal waterrecht aan de Universiteit Utrecht onlangs tijdens een rondetafelgesprek over de Wet democratisering waterschappen, een initiatiefwetsvoorstel van Laura Bromet (GroenLinks) en Tjeerd de Groot (D66). Het betoog van de hoogleraar druist daarmee in tegen een veelgehoord argument tegen deze zetels. Overigens geeft Van Rijswick wel aan dat er verbeteringen mogelijk zijn. Het afschaffen van de geborgde zetels is daarvoor echter niet noodzakelijk.
Adviescommissie geborgde zetels
In 2020 adviseerde de Adviescommissie geborgde zetels bij waterschapsbesturen om de geborgde zetels af te schaffen. Volgens de commissie zijn de gekozen vertegenwoordigers van de (politieke) partijen uitstekend in staat om alle specifieke belangen mee te nemen in hun afwegingen. Bovendien zou de specifieke kennis die de gekozen vertegenwoordigers van de (politieke) partijen inbrengen een steeds minder prominente rol spelen in het bestuur door de veranderende scope van de waterschappen en de verregaande professionalisering van de ambtelijke organisatie.
Standpunten
Het rondetafelgesprek gaf inzicht in de verschillende standpunten van direct betrokkenen. Vertegenwoordigers van diverse belangenorganisaties kwamen aan het woord. LTO en de Nederlandse Vereniging van Waterschapsbestuurders namens bedrijven (NVWB) zijn tegen de afschaffing van de geborgde zetels. LTO bracht naar voren dat boeren grote belangen hebben bij goed waterbeheer. Via een stelsel van lijsten van politieke partijen is dat volgens hen niet gegarandeerd. De NVWB betoogde dat het voorstel het functionele karakter van het waterschap ondergraaft en geen recht doet aan de grote belangen en de meerwaarde, zowel inhoudelijk als financieel, van het bedrijfsleven bij het waterschap. Tenslotte bracht Water Natuurlijk naar voren dat de huidige structuur volgens haar moeilijk uit te leggen is aan kiezers. Geborgde zetels zouden voor de meeste kiezers een onbegrijpelijk fenomeen vormen.
Verdere politisering van waterschappen onwenselijk
VEMW is tegen afschaffing van de geborgde zetels en onderschrijft de lijn van de NVWB. De landbouw, de natuur en de bedrijven zijn voor hun bestaan en functioneren direct afhankelijk van een goed functionerend waterschap. Zij hebben specifieke zakelijke belangen en brengen veel kennis in omtrent het waterbeheer. De geborgde zetels zijn door inbreng van kennis, ervaring en maatschappelijke betrokkenheid van veel waarde voor de diversiteit in het bestuur van een waterschap. Een verdere politisering van de waterschappen door middel van het schrappen van de geborgde zetels is niet wenselijk. Waterschappen dienen als functioneel democratisch orgaan juist beschermd te worden tegen polarisatie en politiek-strategische belangen.
De Kamerleden kunnen de inbreng van de ronde tafel meenemen bij de verdere behandeling van het wetsvoorstel. Vandaag, op 23 november, kunnen zij een schriftelijke inbreng daarop leveren.
Bron: VEMW. 23 november 2021