Voldoende potentieel om vraag naar klimaatneutrale waterstof in Europa in 2050 te dekken
Mix van groene, blauwe en geïmporteerde waterstof
In de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zou de vraag naar klimaatneutrale waterstof kunnen oplopen tot ongeveer 2.300 TWh in 2050, overeenkomend met 20-25 procent van de totale energievraag in 2050 en circa 45 procent van het aardgasverbruik in 2019. Er is voldoende potentieel om de 2050 vraag als groene en blauwe waterstof in Europa te produceren, en waarschijnlijk wordt een deel geïmporteerd uit derde landen. Dat blijkt uit een nieuwe studie van het European Hydrogen Backbone Initiative.
Hernieuwbaar gas
Waterstof is van cruciaal belang voor het CO2-vrij maken van de industrie, met name de chemische industrie (ammoniak en hoogwaardige chemicaliën), de ijzer- en staalindustrie en de raffinage van aardolie tot brandstoffen. Waterstof zal naar verwachting ook een belangrijke rol spelen als flexibiliteitsoptie in de energievoorziening en als transportbrandstof.
Aan de totale verwachte vraag naar waterstof kan volgens het onderzoek op termijn potentieel worden voldaan met groene waterstof die in de EU en het VK wordt geproduceerd, met gebruikmaking van hernieuwbare elektriciteit (wind, zon). De productie van grote hoeveelheden groene waterstof is onder meer afhankelijk van de beschikbaarheid van voldoende hernieuwbare elektriciteit, opschaling van technologie (electrolysers), regelgeving, kwaliteits- en veiligheidseisen en financiering. Verwacht wordt dat de economische kosten van de productie van groene waterstof zullen verbeteren, maar ongewis is hoe snel de schaalvergroting zal plaatsvinden en waar de kostprijs op uitkomt. Voor de energietransitie is het belangrijk om – zeker op de korte termijn - een alternatief te hebben, en dat is er in de vorm van blauwe waterstof, waarbij de waterstof wordt geproduceerd uit aardgas en de vrijkomende CO2 wordt afgevangen, getransporteerd en opgeslagen (CCS).
Transport
Het European Hydrogen Backbone (EHB)-initiatief heeft kaarten gepubliceerd die een waterstofpijpleidingennetwerk te zien geven van bijna 40.000 km in 2040, waarbij 19 EU-lidstaten plus het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland met elkaar worden verbonden. Uit de studie blijkt dat voor grootvolumetransport van energie waarbij het gewenste eindproduct waterstof is - zelfs zonder rekening te houden met flexibiliteitskosten zoals energieopslag - pijpleidingen kostenefficiënter zijn dan elektriciteitsleidingen die dezelfde hoeveelheid energie transporteren. Dat is geen verrassende conclusie omdat dit voor het transport van aardgas ook al geldt en bovendien een deel van de aardgasinfrastructuur hergebruikt kan worden voor het transport van waterstof. Volgens het onderzoek kunnen grote volumes waterstof via pijpleidingen over grote afstanden worden getransporteerd tegen een prijs van 0,11-0,21 euro/kg per 1.000 km. Dat zou concurrerend zijn voor alle redelijke afstanden binnen Europa en naburige regio’s en beter dan transport per schip.