Gaswinning Groningen mogelijk al in 2020 naar 12 bcm
Mogelijke consequenties voor leveringszekerheid en werking gasmarkt
Minister Wiebes (EZK) laat landelijk netbeheerder GTS aanvullende maatregelen uitwerken die naar verwachting in 2020 kunnen leiden tot een extra daling van de gaswinning in Groningen met 3,1 miljard Nm3 (bcm). Daarmee komt het winningsniveau op 12,8 bcm. Daarnaast wordt onderzocht of de gaswinning op het door Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) veilig geachte niveau van 12 bcm kan worden gebracht door de reservebuffer in gasopslag Norg niet geheel aan te vullen. Eind juli moet GTS aangeven of de aanvullende maatregelen daadwerkelijk haalbaar zijn. SodM moet vervolgens een oordeel geven over de veiligheidseffecten van de nieuwe maatregelen. Op basis van beide adviezen zal minister Wiebes voor 1 oktober een vaststellingsbesluit nemen over een nieuw winningsplafond voor het Groningenveld.
Maatregelen
Op basis van de ervaring van de afgelopen maanden ziet GTS mogelijkheden om de inzet van stikstof verder op te voeren van 92,5 procent naar 100 procent van de beschikbare capaciteit (effect: 1,5 bcm). Door hoogcalorisch gas uit andere gasvelden te mengen met stikstof kan laagcalorisch gas (pseudo-Groningengas) worden gemaakt als alternatief voor Groningengas. Daarnaast onderzoekt GTS de mogelijkheid om meer pseudo-Groningengas naar Duitsland te exporteren (effect 0,8 bcm). Ook wordt bekeken of de gasopslag bij Norg deels gevuld kan worden met pseudo-Groningengas (0,8 bcm). Deze maatregelen bij elkaar kunnen leiden tot een extra reductie van de winning uit het Groningenveld met 3,1 bcm, waardoor het winningsplafond zou uitkomen op 12,8 bcm.
Om onder het door SodM geadviseerde, en door de Tweede Kamer gewenste, veilige winningsniveau van 12 bcm uit te kunnen komen moet nog een extra 0,8 bcm gevonden worden. Dat kan mogelijk door de gasopslag Norg eenmalig niet geheel te vullen. Alternatief is het afkoppelen van eindverbruikers. Beide maatregelen hebben gevolgen voor de leveringszekerheid. Om de benodigde besparing te behalen zouden meerdere industriële grootverbruikers moeten worden afgesloten. Dit zal onder andere leiden tot bedrijfssluitingen, grote werkloosheid en risico’s voor de elektriciteits- en voedselvoorziening. Ook het afsluiten van regionale netwerken heeft volgens een advies van de Mijnraad grote maatschappelijke gevolgen omdat dan zowel particulieren, bedrijven en instellingen, zoals verpleeghuizen en scholen, geen gas meer krijgen. Deze maatregel wordt dan ook volgens de minister niet verder uitgewerkt.
Ook het niet aanvullen van de gasopslag Norg raakt aan de leveringszekerheid omdat dit kan betekenen dat op koude dagen pieken in de vraag naar laagcalorisch gas niet kunnen worden opgevangen. Daarnaast kan deze maatregel leiden tot grotere fluctuaties in de gasproductie uit het Groningenveld, en daarmee ook gevolgen hebben voor het seismische risico. Minister Wiebes zal daarom het SodM vragen deze risico’s in kaart te brengen.
Procedure
Eind juli moet GTS aangeven of de aanvullende maatregelen daadwerkelijk haalbaar zijn. SodM moet vervolgens een oordeel geven over de veiligheidseffecten van de nieuwe maatregelen. De Kamerbrief met het beschreven proces om met extra maatregelen al in het komende gasjaar op het winningsniveau van 12 bcm te komen loopt parallel aan het proces om voor 1 oktober het Vaststellingsbesluit Winning Groningengas te nemen over gasjaar 2019/2020. Het ontwerpbesluit moet eind juni 6 weken ter inzage worden gelegd. Ten aanzien van de extra maatregelen zal de minister ACM en mogelijk de Europese Commissie om een beoordeling vragen vanwege de mogelijke marktverstorende effecten. Vanwege die mogelijke effecten stelt de minister ook een consultatie open voor marktpartijen om tot een zorgvuldige afweging te kunnen komen.
Balans
Met de voorgestelde maatregelen lijkt de minister alles te doen om de risico’s t.a.v. aardbevingen zo goed mogelijk in te perken. Met waarborgen om te voorkomen dat burgers en bedrijven in de kou komen te staan lijkt de minister hierin een balans te zoeken. Een balans op het grensvlak tussen de belangen van veiligheid, leveringszekerheid en marktwerking.