Lidstaten vragen nieuwe Europese Commissie om Industriebeleid 2030
Essentiële rol energie-intensieve industrie
Op 27 en 28 mei vond de Europese Raad voor concurrentievermogen plaats in Brussel. Deze raad beslist over vier beleidsterreinen: de Europese interne markt, de industrie, onderzoek en innovatie, en de ruimtevaart en bestaat uit de ministers die op nationaal niveau verantwoordelijk zijn voor deze beleidsterreinen. Belangrijk agendapunt: een coherent Europees lange termijn industriebeleid. In de raadsconclusie pleiten de Europese lidstaten voor de totstandkoming van een Europese strategie voor industriebeleid voor 2030. Hierin spelen energie-intensieve industrieën een essentiële rol.
Meerdere oproepen
Dit is niet de eerste keer dat een Europees industriebeleid op de beleidsagenda wordt geplaatst. Het uitblijven van een Europese strategie voor industriebeleid was in de afgelopen jaren met een toenemende geopolitieke druk en de noodzaak van een energie- en grondstoffentransitie een onderwerp van discussie in Brussel. De Europese Commissaris voor interne markt en industriebeleid Elżbieta Bieńkowska heeft, ondanks meerdere oproepen, geen officiële strategie gepubliceerd. Zo deed het Europees Parlement in juli 2017 al een oproep aan de Europese Commissie om met een strategie te komen via een resolutie. In die resolutie vroeg het Europees Parlement om een consistent en uitgebreid beleidsplan met doelstellingen, indicatoren, maatregelen en tijdsplanningen. Nederland en Duitsland publiceerden in september 2017 een gezamenlijk ‘non-paper’ waarin zij de Europese Commissie verzochten om met een Europees industriebeleid te komen ter versterking van de concurrentiekracht en de duurzaamheid van de Europese industrie. De beide lidstaten schrijven dat de Europese industrie een belangrijke pijler is onder de gehele Europese economie en dat er antwoorden moeten worden gevonden op nieuwe uitdagingen, zoals decarbonisatie en digitalisering. De energie-intensieve industrieën spelen vanwege hun kritische plaats in waardeketens een belangrijke rol in het omzetten van uitdagingen, waarbij innovaties ook van vitaal belang zijn voor andere sectoren, zoals transport, de bouw en de landbouwsector.
Nieuwe Europese Commissie
In het najaar zal de nieuwe Europese Commissie aantreden, wat betekent dat er een nieuw momentum ontstaat om met beleidsplannen- en strategieën te komen. De Europese Raad (de regeringsleiders) concludeerden in maart 2019 dat de Europese Commissie aan het eind van dit jaar een nieuwe strategie gepubliceerd moet hebben. Nu heeft de Raad voor Concurrentievermogen dat nogmaals benadrukt. Ook hier schrijven de lidstaten gezamenlijk dat een sterk industriebeleid van vitaal belang is voor Europa. De EU is een globale industriële macht en moet snel met een respons voor uitdagingen komen op het gebied van een wereldwijde concurrentiekracht, maar ook duurzame ontwikkelingen en decarbonisatie. Wederom wordt de essentiële positie van energie-intensieve industrieën in de transitie naar een klimaat-neutrale economie benadrukt. De Raad ziet een grote rol weggelegd voor de High Level Group on Energy Intensive Industries in het creëren van een ‘masterplan’ voor de transformatie van energie-intensieve industrieën. De High Level Group is een bestaand Europees platform van verschillende stakeholders dat de Europese Commissie adviseert en waarschijnlijk dezelfde rol gaat krijgen onder de nieuwe Europese Commissie.
Gertjan Lankhorst, voorzitter van VEMW: “een coherent Europees industriebeleid is essentieel om de geopolitieke, klimaat en financieel-economische uitdagingen waar we voor staan in Europa het hoofd te kunnen bieden. Het aanstellen van een eigenstandige Europese Commissaris voor Industriebeleid zou een gouden kans zijn om daadkrachtiger op te treden en het beleid om te zetten in resultaten. De komende maanden zullen de rollen in Brussel verdeeld worden. VEMW zal dit, samen met haar Europese zusterorganisatie IFIEC, met grote belangstelling volgen.”