Kansen voor verlaging kosten groene waterstof
Respondenten zien groot potentieel voor kostprijsverlaging in beleidsmatige aanpassingen
Eerder onderzoek door TNO schatte de genivelleerde kosten (‘levelised cost’) van waterstof (LCOH) tussen de €12 en €14 per kilo. Nieuw inzicht toont aan dat een combinatie van 24 maatregelen een halvering van deze kostprijs mogelijk maakt in de komende 15 jaar, aldus onderzoek door branchevereniging NLHydrogen.
Visie van 2024 naar 2040
Uit eerder onderzoek van TNO (RHyCEET) blijkt de verwachte prijs van in Nederland geproduceerde groene waterstof (RFNBO) ligt tussen de €12 en €14 per kilogram. Een nieuw onderzoek, uitgevoerd door NLHydrogen aan de hand van een vragenlijst, bouwt voort op de TNO-studie.
Op basis van 77 reacties uit de waterstofsector zijn 24 maatregelen geïdentificeerd die een reductie kunnen geven variërend van minder dan €0,10/kg tot meer dan €1,00/kg. De maatregelen zijn geordend in zes categorieën: investeringskosten, elektriciteitskosten, infrastructuur, operationele kosten, financiering en beleidsmaatregelen.
Voor de lange termijn heeft het verhogen van het aandeel hernieuwbare elektriciteit op het Nederlandse stroomnet tot 90% een ‘zeer grote’ impact (> €1/kg). Als dit niveau wordt bereikt, naar verwachting tussen 2035 en 2040, kunnen elektrolysers vrijwel continu draaien op groene stroom.
Grootste besparingsopties op korte termijn
De waterstofsector laat zien dat de grootste kostprijsdalingen te behalen zijn via beleidsmatige ingrepen op korte termijn (2025 – 2030). Het invoeren van locatiegebonden kortingen op de elektriciteitstransporttarieven heeft volgens de respondenten potentieel. Het bouwen van elektrolysers nabij aansluitingen van duurzame energieopwekking, zoals bij de aanlanding van wind op zee, voorkomt de noodzaak van extra netverzwaringen op land. Deze kostenreductie kan vertaald worden naar een voordeel voor de elektrolyser. Een tweede kans ligt in het ontwikkelen van groepscontracten tussen waterstofproducenten en offshore windparken. De gedachte is dat dit de druk op de elektriciteitsnetten vermindert door een geografische afstemming tussen productie en afname.
Ook het versoepelen van de Europese regels voor additionaliteit (nieuwe duurzame elektriciteitsproductie) en temporele correlatie (waterstofproductie in hetzelfde uur als hernieuwbare elektriciteitsproductie) hebben potentie (€0,25/kg – €1,00/kg).
Halvering van kostprijs is mogelijk
In het rapport van NLHydrogen wordt geconcludeerd dat een halvering van de kostprijs van groene waterstof in 2040 haalbaar is, waarvan de helft komt uit maatregelen die de sector zelf kan nemen (standaardisatie, schaalvergroting, verbetering technologie) en de andere helft vanuit nationaal en Europees beleid.
Hans Grünfeld, Algemeen Directeur VEMW reageert: “Met de Europese doelstelling in het oog om in 2030 ten minste 42% van het waterstofverbruik te vervangen door RFNBO-waterstof, waarvan Nederland voornemens is de industrie rechtstreeks (1:1) tot 4% te verplichten, is het essentieel dat productiekosten snel en structureel dalen. Het is duidelijk dat de sector en de markt nog lang niet voldoende volwassen zijn. Het versoepelen van de Europese regels rondom additionaliteit en temporele correlatie is een goede eerste stap. Vervolgens kunnen de hernieuwbare waterstofproducenten hun business case verbeteren zonder verplichting te voldoen aan deze voorwaarden. In Nederland is de ACM al langer bezig met het ontwikkelen van groepscontracten voor elektriciteitstransport. Dat is een welkome optie. Differentiatie in nettarieven door invoeren van locatiegebonden kortingen op de elektriciteitsnetwerktarieven moet goed doordacht geïmplementeerd worden. Immers, een korting voor de een leidt tot extra kosten voor een ander. Bij het ontwikkelen hiervan moet een daadwerkelijk systeemvoordeel, oftewel lagere maatschappelijke kosten, aantoonbaar zijn, en daarnaast moet een dergelijke contractvorm non-discriminatoir en beschikbaar voor iedereen zijn.”
Het rapport van NLHydrogen is te vinden in onze kennisbank.