De Europese Commissie heeft een nieuw staatssteunkader gepubliceerd: het Clean Industrial State Aid Framework (CISAF). Dit staatssteunkader biedt Lidstaten onder andere de mogelijkheid om energie-intensieve bedrijven te compenseren voor hoge elektriciteitsprijzen en te investeren in waterstofproductie en -gebruik.
Staatssteun is in Europa alleen toegestaan onder voorwaarden. De Commissie is bevoegd om eenzijdig deze voorwaarden, de staatssteunregels, voor de lidstaten van de Europese Unie vast te stellen. Het nieuwe CISAF is een aanvulling op het bestaande staatssteunkader, waaronder de regeling voor klimaat, milieubescherming en energie (CEEAG).
Compensatie voor hoge elektriciteitsprijzen
De CISAF stelt lidstaten in de gelegenheid om energie-intensieve bedrijven te compenseren voor hoge elektriciteitsprijzen. De toegestane steun mag maximaal 50% van de gemiddelde groothandelsprijs van elektriciteit op jaarbasis bedragen, en mag slechts worden toegepast op maximaal 50% van het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van het bedrijf. Bovendien geldt dat de uiteindelijke prijs per MWh voor het in aanmerking komende verbruik niet lager mag uitkomen dan €50/MWh. De voorwaarde is dat de helft van het ontvangen bedrag wordt geïnvesteerd in het verduurzamen van bestaande installaties, of het bouwen van nieuwe duurzame installaties.
Lidstaten hebben de mogelijkheid het toegekende bedrag te verhogen met 10%. Van dit additioneel toegekende bedrag moet 75% naar dergelijke investeringen gaan. In dit geval moet minimaal 80% van het additioneel toegekende bedrag naar flexibilisering van de vraag gaan.
Volgens de regeling kan maximaal drie jaar compensatie worden uitgekeerd. De regeling is ook tijdelijk: na 31 december 2030 mag betaling niet meer plaatsvinden.
Bedrijven die al gebruikmaken van de regeling voor indirecte kostencompensatie (IKC) profiteren in mindere mate van het CISAF-kader. Het totaalbedrag aan steun dat zij kunnen ontvangen via beide regelingen samen mag namelijk niet hoger uitkomen dan het maximale bedrag dat via één van beide regelingen afzonderlijk zou zijn toegekend.
Waterstofproductie en gebruik
CISAF biedt ruimte voor staatssteun voor zowel de productie als het gebruik van waterstof. Bij een regeling die steun biedt voor de productie van koolstofarme waterstof geldt dat minstens 30% van het budget van de regeling beschikbaar moet zijn voor RFNBO-waterstof (hernieuwbare waterstof). Voor koolstofarme waterstof is steun alleen toegestaan voor nieuwe productie-installaties. Aanpassingen aan bestaande SMR-installaties (steam methane reformers) met CO₂-afvang vallen onder andere regels. De maximale subsidie voor de productie van koolstofarme waterstof bedraagt 20% van de projectkosten. De subsidie intensiteit mag maximaal 20% van het project zijn voor productie van koolstofarme waterstof.
Voor het gebruik van waterstof mag maximaal 60% van de investeringskosten worden gesubsidieerd, mits het verbruik voor minimaal 40% uit RFNBO-waterstof bestaat. Indien uitsluitend koolstofarme waterstof wordt gebruikt, geldt een maximum van 35% subsidie op de investeringskosten.
Verduurzaming industrie
CISAF biedt ruimte voor steun aan investeringen die gericht zijn op het verduurzamen van industriële processen. Lidstaten kunnen steun verlenen voor projecten die bijdragen aan structurele emissiereductie, verbetering van de energie-efficiëntie, elektrificatie van industriële processen of de aanleg van CO₂-afvanginstallaties. In uitzonderlijke gevallen is ook steun mogelijk voor de tijdelijke omschakeling naar aardgas.
Hans Grünfeld, Algemeen Directeur VEMW reageert: ‘Het is positief dat de Europese Commissie met de CISAF ruimere mogelijkheden biedt voor steun aan de industrie. Belangrijk is dat ook steun mogelijk wordt gemaakt voor de productie van koolstofarme waterstof. Dat is cruciaal voor een snelle en kosteneffectieve transitie van de industrie en vormt – voor de korte tot middellange termijn – in veel gevallen een alternatief voor RFNBO-waterstof. Tegelijkertijd moeten we waakzaam zijn voor een verdere verstoring van een gelijk speelveld in Europa. Wanneer Nederland niet meegaat met compensatieregelingen voor hoge elektriciteitsprijzen zet dit de Nederlandse industrie op achterstand. Wij denken graag mee met het ministerie van Klimaat en Groene Groei over een werkbare en effectieve invulling van deze regeling voor de energie-intensieve industrie.”
De CISAF is te vinden in onze kennisbank.