Terug naar nieuws

Nederland heeft uniek potentieel voor klimaatneutrale en circulaire industrie

VEMW vraagt politieke partijen om essentiële randvoorwaarden in verkiezingsprogramma’s op te nemen

Elektriciteit Gassen Klimaat Industriewater Beleid en toezicht27 juli 2023Jacques van de Worp

De energie-intensieve en waterafhankelijke industrie is van grote waarde voor Nederland, én staat voor ongekende uitdagingen. Een volledig klimaatneutrale en circulaire industrie in ons land is mogelijk en helpt tevens de verduurzaming van de samenleving te versnellen. Realisatie van het potentieel vereist een aantrekkelijk vestigings- en investeringsklimaat. VEMW roept de politiek op om een aantal essentiële maatregelen te nemen.

Belang van de industrie

De energie-intensieve en waterafhankelijke industrie is van grote waarde voor Nederland. Door het leveren van essentiële producten voor onze samenleving. Door product- en procesinnovatie die significant bijdraagt aan de verduurzaming van de samenleving, het economisch verdienvermogen, werkgelegenheid en versterking van de strategische autonomie in een open economie. Een economie waarbij onze bedrijven deel uitmaken van verticaal geïntegreerde, grensoverschrijdende ketens. Juist bedrijven die staan aan de basis van deze ketens ondervinden toenemende internationale concurrentiedruk als gevolg van hoge energieprijzen, explosief stijgende netwerkkosten, schaarste aan energie, water en infrastructuur. En de noodzaak van een snelle verduurzaming. In dat ongekende krachtenveld is het een uitdaging ervoor te zorgen dat de bedrijven blijven innoveren en investeren in Nederland. Onze geografische ligging, de industriële-, innovatie- en economische ketens maken het realistisch mogelijk dat de Nederlandse industrie (basis én MKB) klimaatneutraal en circulair kan produceren. Om die mogelijkheden om te zetten in realiteit is een aantrekkelijk vestigings- en investeringsklimaat voor de industrie cruciaal.

Energie

Voor de verbouwing  van de energievoorziening is het essentieel dat de industrie en andere vitale onderdelen van de samenleving ongestoord kunnen blijven functioneren. Dat is alleen mogelijk als de energievoorziening betrouwbaar en betaalbaar blijft. Een elektriciteits- en gasmarkt die doelmatige marktuitkomsten genereert is onontbeerlijk. Daarbij moeten de aanbevelingen uit de consultatie van de Europese Commissie (EC) over de hervorming van de elektriciteitsmarkt worden betrokken. Er zijn spelregels nodig voor de waterstofmarkt zodat deze zich goed kan ontwikkelen en uiteindelijk goed kan functioneren. Datzelfde geldt voor transport en opslag van CO2. Spelregels zijn ook nodig voor de verdeling van schaarse infrastructuurcapaciteit. Nieuwe infrastructuur moet op een transparante manier gerealiseerd worden, zonder dat dit leidt tot een ongebreidelde kostenstijging voor netgebruikers. Gelet op de druk op de energievoorziening moet energiebesparing meer prioriteit krijgen, waarbij bedrijven gestimuleerd (verleid) moeten worden om hier volop in te zetten. Voor de leveringszekerheid is liquiditeit van producten en diensten essentieel. Dat vraagt om een adequate risicospreiding t.a.v. het aanbod (productie- en invoermiddelen). De verduurzaming van de energievoorziening moet veel duidelijker worden gekoppeld aan de versnelling van de industrietransitie. Alleen dan kan een toekomstig duurzaam verdienvermogen in ons land kan worden veiliggesteld.

Water

De beschikbaarheid van voldoende water van de juiste kwaliteit is in het huidige tijdframe met klimaatuitdagingen en een verduurzaming van een lineaire naar circulaire economie, van nog groter belang geworden. Doelmatig en circulair watergebruik moet worden gestimuleerd en gefaciliteerd om te komen tot een toekomstbestendige  industrie. Waarbij al op de korte termijn (2027) voldaan moet worden aan Europese doelstellingen (Kaderrichtlijn Water) op basis van normen en vergunningen, en een bronaanpak. De leveringszekerheid van drinkwater aan bedrijven moet geborgd worden via een regionale uitwerking van nationale programma’s (NPLG en NOVEX). Een verankering van de (water)economische belangen in het Deltaprogramma is essentieel. Deze belangen moeten ook meegenomen worden in keuzes inzake de sturende rol van water en bodem in de ruimtelijke ordening. Dit is van belang om de concurrentiepositie van bedrijven in Nederland te bevorderen.

VEMW 9-punten plan

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “VEMW heeft de genoemde randvoorwaarden voor de verzilvering van het potentieel voor een klimaatneutrale en circulaire industrie in Nederland uitgewerkt in een 9-puntenplan. Wij zullen dit plan gaan aanbieden aan de politieke partijen die zich met het opstellen van hun verkiezingsprogramma’s voorbereiden op de Tweede Kamerverkiezingen.”