Voorkennis nog niet altijd tijdig en juist gepubliceerd door elektriciteitsproducenten

REMIT

Voor het vertrouwen in de markt en de marktuitkomsten is het belangrijk dat de groothandelsmarkten waarop gehandeld wordt in gas en elektriciteit goed functioneren en dat consumenten en bedrijven hier vertrouwen in hebben, zeker in de huidige energiecrisis. Producenten zijn verplicht om voorwetenschap over bijvoorbeeld het stilleggen van een elektriciteitscentrale voor onderhoud of bij een storing tijdig te publiceren. Dit is belangrijk omdat informatie over de beschikbare productiecapaciteit in Nederland invloed heeft op de prijzen die op de groothandelsmarkten tot stand komen. Het tijdig publiceren van voorwetenschap is ook belangrijk om - eventueel onbedoelde - handel met voorkennis te voorkomen. Alle marktdeelnemers - ook zakelijke energiegebruikers in de industrie - in alle Europese landen moeten zich aan dezelfde regels houden, die zijn vastgelegd in de "Regulation on Wholesale Energy Market Integrity and Transparency" (REMIT). In Nederland houdt ACM toezicht op de naleving van deze regels.

Analyse

Elektriciteitsproducenten moeten voorwetenschap publiceren op zogenoemde Inside Information Platforms (IIPs). Uit een analyse van alle publicaties die elektriciteitsproducenten in Nederland in 2021 en eerste helft van 2022 op de IPP’s van de beurzen EEX en Nord Pool hebben gepubliceerd, blijkt dat 6,4 procent van de publicaties mogelijk niet op tijd zijn gepubliceerd. De ACM heeft de uitkomsten van haar onderzoek besproken met producenten. De ACM ziet dat marktdeelnemers na de gevoerde gesprekken alerter zijn geworden op het juist en tijdig publiceren van voorwetenschap. Naar aanleiding van de gesprekken heeft de ACM extra voorlichting over de publicatie van voorwetenschap op haar website geplaatst. Hierin legt de ACM bijvoorbeeld uit dat producenten altijd melding moeten maken van het afschakelen van productiecapaciteit, ook als dit het gevolg is van uitval van transportcapaciteit die veroorzaakt is door werkzaamheden van de netbeheerder.

Duidelijkheid

In de gesprekken kwam ook naar voren dat leveranciers willen weten vanaf welke productiecapaciteitsgrens de niet-beschikbaarheid van productie gepubliceerd moet worden. Het bepalen van een ondergrens is lastig omdat dit onder andere afhankelijk is van de concrete marktomstandigheden. De toezichthouder begrijpt dat het in de praktijk niet eenvoudig is om in te schatten of een uitval van bijvoorbeeld een centrale of windmolenpark op dat moment voorwetenschap is. Daarom heeft ACM toegelicht dat zij er bij het toezicht vanuit gaat dat de niet-beschikbaarheid van productie-eenheden van 100 MW of meer altijd moet worden gepubliceerd.

In 2023 blijft ACM het publiceren van voorwetenschap nauwlettend monitoren. Als blijkt dat de naleving niet structureel verbetert kan de ACM ingrijpen, bijvoorbeeld door het opleggen van sancties.