Grote zorgen afnemers over prijzen én leveringszekerheid gas

Zorgen
Waar we bij de jaarwisseling al spraken over historisch hoge gasprijzen zijn sedertdien meerdere nieuwe prijsplafonds gepasseerd, met deze week intraday-prijzen van meer dan 300 euro/MWh, waar we langjarig gewend waren aan een niveau van 15-25 euro/MWh. Zorgwekkend is dat ook de forwardprijzen (2023, 2024) erg hoog zijn, waaruit afgeleid kan worden dat de hoge prijzen nog wel even zullen aanhouden.

Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “uit de respons van bijna 100 gasgrootverbruikers kunnen we opmaken dat bedrijven zich zorgen maken over de prijsniveau’s, maar in dezelfde mate ook over de leveringszekerheid. En die twee parameters hangen nadrukkelijk samen: door krapte op de markt ontstaan hoge prijzen en hoge prijzen op hun beurt kunnen de levering financieel-economisch in gevaar brengen. Recente cijfers van het CBS laten zien dat de industrie zo’n 4-5 procent minder gas heeft verbruikt in 2021 t.o.v. 2020. Ten opzichte van 2019 is dat zelfs 20 procent, maar daar zit een corona pandemie effect in.”

Positionering
Grünfeld vervolgt: “de genoemde cijfers zijn gemiddelden. Per bedrijfstak en bedrijf komen andere cijfers naar voren. Met soms verbruikscijfers die met tientallen procenten gedaald zijn. Zo’n 45 procent van de bedrijven die aan de bijeenkomst deelnamen voorziet omzetverliezen en 30 procent heeft zorgen over de continuïteit en vreest zelfs sluiting. Bedrijven die op de wereldmarkt actief zijn, zoals staal-, metaal- en chemiebedrijven kijken nu nadrukkelijk naar hun lange termijnpositionering en kunnen tot de conclusie komen dat het op basis van de energieprijzen serieus te overwegen is om de productie te verleggen naar bijvoorbeeld Noord-Amerika of Australië. De industrie geeft aan dat keteneffecten zwaar onderbelicht zijn. Zo kan de levering van medisch voedsel aan ziekenhuizen en patiënten in gevaar komen wanneer de gaslevering in gevaar komt of bijgevolg de toelevering van grondstoffen en verpakkingsmateriaal voor dat voedsel. Bedrijven vragen daarnaast meer aandacht voor de relatie tussen de energie leveringszekerheid en de duurzaamheidsdiscussie. Ze kijken voor de komende jaren naar de mogelijkheden om productiekosten versneld te verminderen door energiebesparingsmaatregelen, hernieuwbare opwek en koolstofopslag (CCS) en -hergebruik (CCU).”

Herziening
De winter is mild verlopen en bijna teneinde. Hoewel de gasprijzen duiden op schaarste is er op dit moment geen gastekort in Europa. Toch nemen de zorgen over de leveringszekerheid toe, en dat is ook ingegeven door de escalerende geopolitieke situatie in Oekraïne. Grünfeld: “De gasprijzen zijn zo hoog dat de gasopslagen de komende maanden waarschijnlijk onvoldoende gevuld gaan worden om klaar te zijn voor de volgende winter. Daarom moet nagedacht worden over een herziening van het energiebeleid. Voor burgers, instellingen en bedrijven, maatschappijbreed. Opties die eerder op bezwaren stuitten, zoals het reguleren van gasbergingen, de (veilige) productie van aardgas in Groningen, het terugdraaien van het sluiten van kerncentrales en kolencentrales (ter vervanging van aardgas) behoeven een heroverweging. Omdat de gasmarkt en de elektriciteitsmarkt Europees geharmoniseerd zijn is die heroverweging nodig op het niveau van de Europese Unie. In dat licht kijken we uit naar het pakket van maatregelen dat de Unie inmiddels heeft aangekondigd.”

VEMW, 8 maart 2022