Netwerkbedrijven mogen alleen onder voorwaarden warmte verzorgen
ACM publiceert in mei definitieve leidraad
Netwerkbedrijven mogen alleen onder voorwaarden de productie, distributie én levering van warmte verzorgen. Zo moeten zij de onafhankelijke positie van de netbeheerder binnen hun bedrijf waarborgen. Financiële risico’s voor het netbeheer moeten beperkt worden en zij moeten voorkomen dat de netbeheerder en andere bedrijfsonderdelen elkaar bevoordelen ten opzichte van marktpartijen.
Dat is de kern van het advies van toezichthouder ACM aan de minister van Economische Zaken en Klimaat (EZK) over de marktordening voor de warmtevoorziening. De minister heeft om het advies gevraagd in het kader van de voorbereiding van een nieuwe Warmtewet 2.0. Volgens VEMW horen commerciële initiatieven en ontwikkelingen nadrukkelijk bij een transparante, goed toegankelijke en non-discriminatore markt, op basis van een gelijk speelveld.
Gelijk speelveld
In de Wet onafhankelijk netbeheer (Won) is geregeld dat de energiemarkt niet verstoord mag worden door het verrichten van commerciële nevenactiviteiten door bedrijven die onderdeel uitmaken van een groepsmaatschappij waar ook de gereguleerde publieke netbeheerder deel vanuit maakt. De kernactiviteit van de gereguleerde netbeheerder is het doelmatige beheer van elektriciteits- en gasnetten. De ACM vraagt in het advies aandacht voor het belang van een gelijk speelveld op de warmtemarkt. Naast partijen die in eigendom zijn van provincies en gemeenten moeten ook partijen in de private sector een eerlijke kans krijgen op die markt. Marktpartijen worden in concurrentie geprikkeld tot innovaties en scherpere prijzen, zeker op de lange duur. Voor zo’n gelijk speelveld moet het proces waarbij gemeenten warmtebedrijven aanwijzen, transparant en objectief zijn. Het toezicht op dat proces moet niet liggen bij gemeenten en provincies zelf. Die kunnen immers ook een belang hebben omdat zij aandeelhouders zijn van de regionale netwerkbedrijven.
Extra toezicht
De ACM wijst de minister in zijn advies op de mogelijkheid om een vorm van onafhankelijk toezicht te introduceren. In het advies staat dat er extra toezicht nodig is als netwerkbedrijven warmte gaan produceren, distribueren én leveren, vanwege de voorwaarden die er aan verbonden zijn. De toezichtlasten voor betrokken partijen kunnen daardoor stijgen. Om dit extra toezicht te voorkomen, wijst de ACM op de mogelijkheid om een warmtebedrijf buiten de netwerkgroep te plaatsen.
Leidraad
Naast dit advies aan het ministerie van EZK heeft de ACM een ontwerpleidraad opgesteld om extra duidelijkheid te bieden over de activiteiten die netwerkbedrijven wel en niet mogen verrichten op basis van de huidige wet- en regelgeving als het gaat om alternatieve energiedragers. Dragers zoals waterstof, biogas en warmte en koude krijgen een steeds belangrijker plek in de energietransitie. Over deze activiteiten van netwerkbedrijven leven veel vragen, ondanks dat in de Wet Voortgang Energietransitie (VET) is bepaald welke activiteiten netwerkbedrijven mogen ontplooien. ACM consulteert de ‘Leidraad netwerkbedrijven en alternatieve energiedragers’ tot en met 24 april 2020. De ACM verwacht in mei 2020 de definitieve leidraad te publiceren.
Algemeen directeur Hans Grünfeld van VEMW: “Activiteiten van netwerkbedrijven die weinig of niets te maken hebben met de kernactiviteit van de netbeheerder in één groepsmaatschappij, leiden af van de hoofdtaak en daarmee ook van de grote uitdagingen waar de netbeheerders voor staan in het kader van de energietransitie. Die houden verband met de inpassing van hernieuwbare energie en de gevolgen die dat heeft voor de betrouwbaarheid en betaalbaarheid van de netten. Commerciële initiatieven mogen niet verhinderd worden om een bijdrage aan de energietransitie te leveren. Een transparante, goed toegankelijke en non-discriminatore markt, met een gelijk speelveld, biedt daarvoor de beste waarborg. In dat licht bereidt VEMW dan ook een zienswijze op de leidraad voor.”